Mavzu: 1-§. 15-asr oxiri-16-asr boshlarida Movarounnahrda siyosiy vaziyat

Amir Nasrullo hukmronligi.

1826-yilda amirlik taxtiga Amir Nasrullo (1826-1860) o’tirdi. U Amir Haydarning uchinchi o’g’li edi. Nasrullo qisqa vaqt ichida taxtga da’vo qilishi mumkin bolgan barcha avlodlarining bahridan o’tadi. Ularning uy-joylarini talash, oila a’zolarini esa tahqirlashni lashkarlar ixtiyoriga topshiradi.

Amir Nasrullo amirlik tarkibiga rasmangina kirgan bekliklarni yagona davlatga birlashtirish yo’lida qat’iyat bilan kurash olib bordi. U Buxoroda birinchi bor 40 mingga yaqin sarbozdan iborat muntazam piyoda qo’shin tuzdi. U zamonaviy to’pchilar qismini tuzish niyatida chetdan to’p quyuvchi ustalami, to’p quyish ilmiga o’rgatuvchi mutaxassislami jalb etdi. Amir Nasrullo qanchalik qattiqqo’l bo’lmasin, uning davrida ham bekliklarning mustaqillik uchun kurashiga to’la chek qo’yishning iloji bo’lmadi. Masalan, Shahrisabz bekligi mang’itlarning o’zaro qirg’inlaridan foydalanib, amirlikdan ajralib chiqqan va o’zini mustaqil deb e’lon qilgan. Bundan darg’azab bolgan Amir Nasrullo „o’zboshimcha“ kenagaslarga qarshi kurash boshladi. Bu kurash 30 yil davom etdi. Shu davr mobaynida u Shahrisabzga 32 marta yurish qilgan. va nihoyat, 1856-yildagina u Shahrisabz va Kitobni o’ziga bo’ysundirishga muvaffaq bo’ldi.