Мавзу- мустақилликка эришиш арафасида Ўзбекистондаги ижтимоий-сиёсий жараёнлар. Режа

Фарғона воқеалари. 1989 йил ўрталарида республика ижтимоий-сиёсий ҳаётидаги ўзгаришлар. Миллий манфаатлар устуворлигининг ўсиб бориши.

Маълумки, ХX асрнинг 80-йиллари охирларига келиб собиқ иттифоқда иқтисодий, ижтимоий-сиёсий инқироз чуқурлашиб, беқарорлик кучайиб борди. Ўз навбатида неча йиллар давомида ҳал этилмаган, халқнинг сабр косасини тўлдирган муаммолар охир-оқибатда ижтимоий ларзаларга, миллий низоларга олиб келди. Бундай салбий ҳолатлар, афсуски, Ўзбекистонни ҳам четлаб ўтмади. 1989 йилнинг май ойи охирлари – июннинг бошлари бутун Фарғона вилояти миллатлараро тўқнашувлар алангаси ичида қолиб кетди. Дастлаб 23 май куни бошланган фожеа икки кундан кейин Тошлоқ туманига, ундан сўнг эса Марғилон ва Қўқон шаҳарларига ҳам ёйилди.

Қадимдан ўзининг бағрикенглик, меҳмондўстлик, меҳр-шафқатлилик фазилатлари билан шуҳрат қозонган халқимиз ҳеч қачон бировга нисбатан адоватда бўлмаган, қўл кўтармаган. Бироқ, собиқ иттифоқдаги бузғунчи кучлар таъсирида ана шундай фавқулодда кутилмаган фожеа содир этилди ва бегуноҳ инсонлар қурбон бўлди.
Кейинчалик, аниқ тарихий далиллар асосида маълум бўлдики, ана шу тартибсизликларга, халқимиз, юртимиз манфаатларига мутлоқо зид бўлган ҳаракатларга миллий кийимларни кийиб олган, аслида бошқа миллатларга мансуб бўлган, махсус тайёргарлик билан кўчага чиққан кишилар ташкилотчилик қилишган, улар тинч аҳолини қўзғаб, жанжал чиқаришга даъват этган. Улар месхети турклари ва бошқа миллат вакилларига қарши иғво ва бўҳтон гапларни тарқатиб, содда оламонни ғалаён кўтаришга чақирдилар ва баъзи ҳолатларда бундай ёвуз ниятларини амалга оширишга эришдилар ҳам.
Фақатгина Ўзбекистон мустақиллиги йилларида пахта монокультураси оқибатларини бартараф этиш мақсадида махсус тафтиш қилиш комиссияси икки йилдан кўпроқ вақт мобайнида 40 минг томлик ишни кўриб чиқди, пахта тажовузи оқибатида айбланган 3,5 мингдан кўпроқ киши оқланди. Қолганларнинг жазо муддатлари камайтирилиб, катта қисми Президентимиз фармонларига биноан авф этилдилар. Хулоса қилиб айтганда пахта монокультураси ва пахтага фақат бир ёқлама ёндашиш, уни етиштиришни кўпайтириш охир оқибат ўзининг салбий оқибатларини қолдирди. Бундай ғайриэкологик сиёсат оқибатида одамлар турмуш тарзида салбий ҳолат вужудга келди. Яқин ўтмишнинг аччиқ сабоқларидан етарли хулосалар чиқариб иш олиб бориш эса сиз ва бизнинг бурчимиздир.