Мавзу : Корхона пул окимларини тахлил кили шва башоратлаш

8-автосарой пул маблағлари айланувчанлигини ўрганиш учун тавсия этилаётган кўрсаткичлар ва уларни аниқлаш тартиблари2.3-жадвал

Кўрсаткичлар	Ҳисоб-китоб формулалари	Ўрганиладиган даврлар			£зга-риши (+,-)		Кўрсаткичга иқтисодий тавсифнома
		Ўтган йили (2012 йил)	Ҳисобот йили (2013 йил)
1	2	3	4	5		6
Пул маблағларининг айланиш коэффициенти	Маҳсулот сотишдан олинган тушум, минг сўм Пул маблағларининг ўртача қолдиққиймати, минг сўм	163,03	69,22	-93,81		Маёлум белгиланган даврдаги вақтда пул капиталининг айланиш сонини бажарилишини тавсифлайди
Пул маблағларини қоплаш кўрсаткичи	Пул маблағларининг ўртача қолдиқ қиймати, минг сўм Маҳсулот сотишдан олинган тушум, минг сўм	0,006	0,014	+0,008		Бир сўмлик сотилган маҳсулот ҳисобига тўғри келадиган пул маблағлари қийматини кўрсатади
Пул маблағларининг бир айланиши давомийлиги, кун	Пул маблағларининг Ҳисобот даври (кун) ўртача қолдиққиймати * ------------------------ Маҳсулот сотишдан тушум	2,208	5,201	+2,993		Пул маблағлари муомаласининг айланиш давомийлигини тавсифлайди

Юқорида тавсия этилаётган кўрсаткичларни хўжалик юритувчи субьектларининг пул маблағларини таҳлил этиш жараёнида қўллаш орқали, уларнинг айланувчанлигига ва бу орқали пул маблағларининг самарадорлигига баҳо бериш имконияти пайдо бўлади. Илмий-тадқиқот обёектимизнинг таҳлилий маёлумотларидан кўринадики, 8-автосаройқишлоқ хўжалик корхоналарида пул маблағларининг самарадорлиги пасайганлигини кузатиш мумкин. Яёни, пул маблағларининг айланиш коэффициенти ўтган 2012 йилдаги 163,03 дан жорий 2013 йилга келиб 69,22 га пасайган. Бу эса ўз навбатида пул маблағларининг қоплаш кўрсаткичини ошишига ва бир айланиш давомийлигини узайишига олиб келган. Пул маблағларининг бир айланиш давомийлиги жорий йилда ўтган йилга нисбатан 2,993 кунга ўсган ва натижада 5,201 кунни ташкил этган. Бундай натижалар 8- автосаройда пул маблағларининг тақчиллигини келтириб чиқарган. Бундан ташқари хўжалик юритувчи субьектларининг муомаласига қўшимча пул маблағлари жалб этиш лозимлигини кўрсатмоқда. Мазкур кўрсаткичлар бугунги кунда қишлоқ хўжалиги тизимидаги хўжаликларнинг фаолиятини таҳлил қилиш жараёнида мутлақо қўлланилмай келмоқда. Бизнинг фикримизча, ушбу кўрсаткичларни таҳлил жараёнида қўллашни йўлга қўйиш орқали пул маблағлари таҳлилининг ҳам самарадорлигини оширган бўламиз.