Mavzu : ijtimoiy pedagogika fanining kategoriyalari

Mavzu: ijtimoiy pedagogika fanining kategoriyalari

Tayyorladi:201-guruh talabasi K.Aksakalova

Reja: *pedagogika va ijtimoiy pedagogika fanining kategoriyalari *Ijtimoiy ta’lim. Tarbiya va ijtimoiy tarbiya *Ijtimoiy pedagogik mexanizmlar

Ijtimoiy ta’limda insonni yanada rivojlantirish va takomillashtirish uchun muayyan shart-sharoitlarni aniq maqsadli shakllantirish jarayoni tushuniladi.

Ijtimoiy ta’lim mazmuni: O’z-o’zidan, ta’lim toifasi pedagogika uchun kalitlardan biri hisoblanadi. Shu sababli, ko’p yillar mobaynida uning e’tiboriga nisbatan mutlaqo boshqacha yondashuvlar mavjud. Ta’limni tavsiflovchi ko’plab olimlar uni keng ma’noda, shu jumladan, jamiyatning shaxsiyatiga ta’sir ko’rsatish natijasi bilan farqlashadi. Shu bilan birga, tarbiya jarayoni sotsializm bilan belgilanadi. Shuning uchun ijtimoiy ta’limning muayyan mazmunini ajratish juda qiyin.

Ijtimoiy ta’limning maqsadlari: Ijtimoiy ma’rifat maqsadlarida yosh avlodni hayotga tayyorlash jarayonida taxmin qilingan natijalarni tushunish odatiy holdir. Boshqacha qilib aytadigan bo’lsak, bu jarayonning asosiy maqsadi maktabgacha yoshdagi bolalarni zamonaviy jamiyatda hayot uchun ijtimoiy ta’lim orqali tayyorlashdir.

Tarbiya – shaxsni maqsadga muvofiq takomillashtirish uchun uyushtirilgan pedagogik jarayon bo‘lib, tarbiyalanuvchining shaxsiga muntazam va tizimli ta’sir etish imkonini beradi.

I.P.Podlasiyning tasnifi bo‘yicha bu mexanizmlar: bostirish mexanizmi: uning mazmuni muayyan g‘oya, fikr, xohish, istaklarni ongdanchiqarib tashlashdan iborat. Bu mexanizmning tashqi va ichki turlari mavjud. Ichki mexanizm hamo‘z o‘rnida ixtiyoriy va g‘ayri ixtiyoriyga bo‘linadi. G‘ayri ixtiyoriy mexanizm-unutishdir. Ixtiyoriy bostirish mexanizmi esa iroda kuchi bilan amalga oshiriladi. Tashqi bostirish mexanizmi tarbiyaning keng tarqalgan usulidir;

Ajratish mexanizmi: bu mexanizm ijtimoiylashuv mexanizmi sifatida inson o‘zi uchun yomon taassurotlardan voz kechishi bilan bog‘liq. Ajratish mexanizmi odatda nizolarni hal qilishda kuzatiladi.

o‘z-o‘zini cheklash mexanizmi: bu mexanizm ijtimoiylashuv jarayonida muhim o‘rin tutadi. Agar tarbiyalanuvchiga uning yutuqlari do‘stlarinikidan ko‘ra ahamiyatsizroq tuyulsa, uning o‘z-o‘ziga ishonchi pasayadi. Bu o‘z menini cheklab qo‘yish, qiyinchiliklar oldida ojiz qolishdir

Ba’zi hollarda o‘z-o‘zini cheklash mexanizmini qo‘llashni oqlasa bo‘ladi. Chunki, bu holatda moslashuv sodir bo‘lishi mumkin. Biroq uzoq muddatli o‘z-o‘zini cheklash, o‘z-o‘ziga baho berishning pasayishiga olib keladi. Buning natijasida o‘z salohiyatini bilmay turib tarbiyalanuvchi ilk muvaffaqiyatsizlikdan so‘ng boshlagan ishini tashlab qo‘yadi, oqimda suza boshlaydi;

Eksiztensial bosim mexanizmi-tilni o‘zlashtirish va munosabatga kirishganda kerak bo‘ladigan ijtimoiy xulq-atvor me’yorlariga anglamagan holda ega bo‘lish. – taqlid-biror bir namunaga o‘xshashga harakat qilish. Bu holat insonning ijtimoiy tajriba to‘plashining yo‘llaridan biridir.

Etiboringiz uchun rahmat