Mavlyanova shaxnoza muxtarovna

O’lcham turlari	D3	l	d	d1
d2
1	10	29	25	23	7
2	97	10	50	46	95

2.1-rasm. Tokarliklik ishlov berish jarayonini tekshirish uchun dastlabki zagotovka o’lchami.

Tajriba rejasini ob’ekda amalga oshirish uchun omillar o’zgaruvchanliligi variantlari teng taqsimlangan tasodifiy raqamlar [138] joylashgan jadval yordamida randalangan. Ishlov berish davomida kesish kuchini tangensli tashkil qiluvchi dastgohning upor revolver kallagini ko’tarish mexanizmi bazasida yaratilgan tenzouzaytirgich yordamida o’lchanadi. R_z - kesish kuchi kattaligiga teng elektr signal o’rnatilib N – 338 – 6 TU -25 - 04 – 2368 modeldagi uziladigan tez ta’sir qiluvchi uskuna va V7 – 16 ravamli universal voltmetr bilan qayd qilib borildi.

Ishlov berish tugagach, GOST 10593 – 74, 01 P – tipdagi optikator yordamida ishlov berilayotgan yuza aylanasi, GOST 10593 – 74, 01 P tipdagi optikator bilan jihozlangan, [134] maxsus moslashtirilgan qurilma yordamida, uskunani yeyilish darajasi o’rganilgan. Tajriba (eksperiment) natijalari 2.3 - jadvalda kiritilgan. 2.3 jadvaldagi EHM.da ishlangan ma’lumotlar va chiziqli tenglamalar tizimini Fisherning F - kriteriyiga mos va tokarlik ishlov berish jarayonini 5 % darajasiga o’zgarishi oqibatida quyidagi ifoda hosil bo’ladi (2.11. tenglama).





_{ } (2.11)

Texnologik jarayonni umumqabul qilingan o’lcham ko’rsatkichlariga o’tib, charxlash jarayonini matematik modelini quyidagicha ifodalash mumkin bo’ladi.

∆_{ }=0.003880 ( V^-0.38⋅ S^0.38⋅ t^0.3⋅ D₃^0.7⋅ HB^-1.40⋅ Ϭ_v^1.40)

Ϭ_∆D=0.000120(V^-0.36⋅ S^0.36⋅ t^0.29⋅ D₃^0.71⋅H^1.46⋅ Ϭ_v^-1.46)

P_z=0.000472(V^-1.0⋅S^0.98⋅ t^0.75⋅ D₃^1.25⋅ HB^2.4⋅ Ϭ_v^-1.4) (2.12)

Ϭ_pz=0.000017 (V^-0.99⋅ S^0.9⋅ t^0.72⋅ D₃^1.28⋅ HB^2.71⋅ Ϭ_v^-1.71)

_{ o}= 190.2730 ( V^-0.021⋅ S^0.021⋅ t^0.015⋅ D₃^-0.015⋅ HB^-2.14⋅ Ϭ_v^2.14 )

Ϭ_uo = 22.0770 (V^-0.018⋅ S^0.018⋅ t^0.024⋅ D₃^-0.024⋅ HB^-1.58⋅ Ϭ_v^1.58)

Ishlov berishning matematik modeli daqiqali uzatish o’rniga teskari uzatish qo’llanilganda, quyidagi ko’rinishga ega bo’ladi.

∆_{ }=0.0346⋅ S^0.38⋅ t^0.3⋅ D₃^0.7⋅ HB^-1.40⋅ Ϭ_v^1.40

Ϭ_∆D=0.0009 ⋅ S^0.36⋅ t^0.29⋅ D₃^0.71⋅H^1.46⋅ Ϭ_v^-1.46

P_z=0.1501 ⋅S^0.98⋅ t^0.75⋅ D₃^1.25⋅ HB^2.4⋅ Ϭ_v^-1.4 (2.13)

Ϭ_pz=0.0052 ⋅ S^0.9⋅ t^0.72⋅ D₃^1.28⋅ HB^2.71⋅ Ϭ_v^-1.71

_{ o}= 214.770 ⋅ S^0.021⋅ t^0.015⋅ D₃^-0.015⋅ HB^-2.14⋅ Ϭ_v^2.14

Ϭ_uo = 24.490 ⋅ S^0.018⋅ t^0.024⋅ D₃^-0.024⋅ HB^-1.58⋅ Ϭ_v^1.58

Aniqlikni ta’minlash masalasini yechish uchun eng qulay ko’rinish 2.12 da ifodalangan. (2.12) tahlilidan shu narsa aniqlanadiki, mahsulotlarga, ayniqsa NV = _{ } ga katta munosabatda bo’lgan. Mahsulotlarga 0.01 mm chetlanishga ega. Ko’rib chiqilayotgan dastgohlarda ishlov berishning aniqligini ta’minlash bir necha holatlarda kafolatlanmaydi, chunki haqiqiy o’lchamdagi og’ishni taqsimlash to’g’ri bo’lsa, kattalik_{ }D > 0.01 mm. NV ni _{ } ga nisbatan kamligi sababli nisbiy yeyilish kattaligi yetarlicha bo’lishi mumkin, bunda bir partiya mahsulotlarga yoki kesishni katta masofasidan o’tadigan bitta mahsulotdagi kamchilik, uskuna yeyilishi hisobiga yuqori bo’ladi. Matematik model tenglamalar turidagi shu narsa aniqlandiki, ishlov berilgan detallarni haqiqiy o’lchamlaridan og’ishining jamlanish markazi uskunani yeyilishi bilan, yoyilishi esa – kesish kuchi bilan aniqlanadi. Shunday qilib, ishlov berish jarayonining matematik modeli ishlov berishning kamchiliklarini va shu kamchiliklarni keltirib chiqarayotgan asosiy omillarni tavsiflarini olish imkoniyatini beradi. Lekin model detallarni dastgohdagi ketma – ketlikda ishlov berish tartibi davomida detallarni o’lchamlarining o’zgarishi haqida tushuncha bermaydi. Aniqlikni boshqarish moslamalarini yechishda bu qoidalarni bilish alohida ahamiyatga ega. Ushbu qoidalarni aniqlashda ishlov berish kamchiliklarini matematik modeli yordam beradi.