Mavjud manbashunoslikka oid adabiyotlar asosida yozma manbalami o'rganish va talabalarga o’rgatish usullari o'ziga xos xususiyatlari tahlili beriladi

Asarning ilmiy ahamiyatini aniqlash

Yozma manbadagi asar mazm unining tahlili, uning tarix fani taraqqiyotiga qo'shgan yangiligi, hissasini belgilash bilan yakunlanadi. Ya’ni, qaysi voqealar birinchi bor yoritilgan? Awalgi yoritilgan voqealar bayoni qay tarzda talqin etilgan? Asarda bayon etilgan voqealar yurtimiz taraqqiyotiga qay tarzda ta’sir etgan? Aynan shu masalalar asaming yurtimiz tarixini o'rganishdagi ilmiy ahamiyatini ochib berishga xizmat qiladi.

Manbaning o ‘rganilishi, uning tarixnavisligi

Manbaning o'rganilishi, uning tarixnavisligi maxsus qo'shimcha tarixnavislik fanida qay darajada yoritilganligini aniqlash ham muhim ahamiyatga ega. Chunki, bo'lg'usi pedagoglar ushbu manbalar ustida mustaqil tadqiqot olib borishlari uchun ilmiy asos yaratiladi. Manbaning o'rganilish tarixi maxsus tarixnavislik yordamchi fanida tadqiq etilsa-da manbashunoslikda ham uning to'g'risida ixcham ma’lumot berish zarur deb o'ylaymiz. Bunda, asosan manbaning qo'lyozmalari qay darajada o'rganilgani,asam ing asl matni, zamonaviy matbaa usulida - faksimile, litografik va term a tarzda chop etilganmi, noshir ya’ni nashrga tayyorlovchi nomi, nashrga yozilgan so'zboshi, ilova qilingan izohlar va ko'rsatkichlar mavjudligini qayd etish maqsadga muvofiqdir. Manbaning o'rganilishi, tarixnavisligi oxirida asardagi ma’lumotlar qanday maxsus tadqiqotlarda, darslik va qo'llanmalarda yoritilganligi bayon etiladi. Bir akademik soat davomida talabalarga yozma manbalar to'g'risidagi yuqoridagi ma’lumotlarni berish kifoya, deb o'ylaymiz. Chunki, bu m a’lumotlarga qo'shim cha tarzda dars rejasi, kamida 10 ta, asosiy tushunchalar, eng ko'pi bilan 15 ta atam alar, m anba bo'yicha foydalanilgan asosiy (5ta) va qo'shimcha (lOtagacha) maxsus adabiyotlar ro'yxati talabalarga tavsiya etiladi. Yana dars jarayonida ko'rgazmali qurol sifatida asar qo'lyozmasi, nashrlari va boshqa materiallardan, zamonaviy texnik vositalardan foydalanish maqsadga muvofiqdir. Dars oxirida o'tilgan darsni mustahkamlash uchun savollar tavsiya etilishi kerak.

1. S a’dullayev A.S. Qadimgi O'zbekiston tarixi manbalardan. - Toshkent, 1996

2. Habibullayev A. Adabiy manbashunoslik va matnshunoslik. — Toshkent: T D ShI, 2000.

3. Tarixiy manbashunoslik muammolari. Respublika ilmiy-amaliy anjumani materiallari (2003-yil 25 aprel). — Toshkent: Universitet, 2003.