Матяқубов халил ҳайитбаевич ўзбек давлатчилигининг илк босқичларида қадимги хоразм

РЕЗЮМЕСИ


Таянч (энг муҳим) сўзлар: Калтаминор, Тозабоғёб, Сувёрган, Амиробод, Қуйисой маданияти, архаик давр, антик давр, “Катта Хоразм”, Қадимги Хоразм, хорасмийлар, этник миграция, урбанистик жараёнлар.
Тадқиқот объекти: Қадимги Хоразмда давлатчиликнинг пайдо бўлиши ва унинг илк босқичлари, ёзма манбалар ва бой археологик материаллар, қадимги Хоразм шаҳарсозлиги ва давлатчилиги тарихи.
Ишнинг мақсади: Қуйи Амударё ҳавзасида давлатчиликнинг пайдо бўлиши ва унинг ижтимоий-сиёсий тарихига оид мавжуд илмий маълумотларни янги талаблар ва мезонлар асосида ўрганиш ва умумлаштириш.
Тадқиқот усуллари: тарихий манбалар ҳамда далилларни тизимлаштириш ва умумлаштириш, хронологик усул, мавзуга оид илмий ёндашувлар ва қарашларнинг қиёсий таҳлили.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги: диссертацияда Хоразмда илк давлатчилик ва шаҳарсозлик маданиятининг шаклланиши ҳамда ривожланиш жараёнлари комплекс тарзда умумлаштирилди. “Катта Хоразм” ҳудудий жиҳатдан Қадимги Хоразм билан бир эмаслиги, Хоразмда ҳам илк давлатчилик шаҳар-давлат, воҳа-давлат асосида қурилганлиги исботланди. “Хоразм” этнотопонимининг пайдо бўлиши ва қадимги Хоразм давлатининг пойтахти масаласига аниқлик киритилди. Зардуштийлик дини қадимги Хоразм давлатида давлат дини мақомини олганлиги асосланди.
Амалий аҳамияти: диссертацияда қайд қилинган мулоҳазалар давлатчилик тарихи соҳасидаги илмий билимларни чуқурлаштиради. Шунингдек, тадқиқотдан “Ўзбекистон тарихига” оид нашрларнинг тегишли қисмларини ёзишда, ўрта махсус ва олий таълим тизимлари учун дарслик, қўлланмалар яратишда фойдаланиш мумкин.
Татбиқ этиш даражаси ва иқтисодий самарадорлиги: диссертациянинг асосий мазмуни диссертант томонидан эълон қилинган 9 та нашрда ўз ифодасини топган.
Қўлланилиш (фойдаланиш) соҳаси: тадқиқот натижаларидан Ўрта Осиёда илк давлатчилик жараёнлари, хусусан ўзбек давлатчилиги тарихий тараққиётида қадимги Хоразмнинг ўзига хос ўрни хусусида махсус курслар ўқишда, ўзбек давлатчилиги тарихи бўйича тадқиқотларда фойдаланиш мумкин.


РЕЗЮМЕ
диссертации Матякубова Халила Хайитбаевича на тему: «Древний Хорезм на ранней стадии узбекской государственности», представленной на соискание ученой степени кандидата исторических наук по специальности 07.00.01 – История Узбекистана