«Namunaga qarab qurisfa» metodikasi
Metodikaning yo'nalishi: shakl haqidagi tasawurlaming, ko'ruv-fazoviy analiz va sintezning (shakllami alohida elementlarga ajratish va ulardan bir butun shaklni sintezlash) shakllanganligini tekshirish
Jihoz: 20 ta sanoq cho'plari.
Bajarish texnikasi: 3-4 yoshli bolalarga verbal (nutqiy) ko'rsatmaga tayangan holda geometrik shakllar (uchburchak, to'g'ri to'rtburchak, kvadrat) qurish va ulami har birini nomini aytish so'raladi. 5-6 yoshli bolalar uchun xotirasiga tayanib cho'plardan murakkabroq shakllar (uycha, bir-birini ustiga qo'yilgan romblar, narvoncha va hokazo) yasashi taklif etiladi.. Pedagog shirma orqasi da biror shakl yasaydi va bolaga ko'rsatadi, so'ngra buzib tashlaydi yoki bekitib qo'yyadi, bola esa xotirasi bo'yicha shaklni qurishi kerak. Qurgan shaklini so 'z bilan aytib berishi zarur. Bolada qiyinchilik kuzatilsa, unga shaklni qurish yo‘li yoki shaklni yana bir bor ko4rsatish orqali yordam beriladi. Agar bu yordam ham samara bermasa, bolaning ko‘zini oldida qurib ko'rsatiladi va boladan namunaga qarab topshiriqni bajarish so'raladi.
Bajarish natijalarining taxlili: 3-4 yoshda ko‘z bilan chamalab. 4-5 yoshda amaliy chamalash, namunaga qarab bajarish. 5-6 yoshda amaliy chamalash va ko'rib solishtirish
«Predmetlarning klassifikatsiyasi» metodikasi
Maqsad: mantiqiy fikrlashning rivojlanish darajasini (umumlashtirish va mavhumlashtirish qobiliyati, umumlashtiruvchi tushunchalaming shakllanganligini) tdcshirish.
Jihoz: o'yinchoqlar, kiyimlar, hayvoniar, o'simliklar, idish-tovoqlar, mebellar, transportlar va hokazolar tasvirlangan predmetli rasmlar.
O'tkazish texnikasi: bolaga rasmlar to'plami beriladi va taklif etiladi: «Ushbu kartochkalardan bir-biriga mosini topib, stol ustiga qo'yib chiq». 10-15 kartochka qo'yib chiqilgandan so'ng so'raladi: «Nima uchun ushbu kartochkalar bu qatorda? Bular esa nimaga boshqada?» (bolaning umumlashtirish ko‘nikmasi va harakatlarini so'zda ifodalay oiishi aniqlanadi). Yo'l qo'yilgan xatolar to'g'rilanadi va kartochkalami taxlash prinsipi tushuntiriladi («idish-idishga, hay von lar-hayvon larga qo'y»). So'ngra bolaga topshiriqni davom ettirish taklif etiladi. Agar bola topshiriqni qabul qilmasa, uni klassifikatsiyalash usuliga o ’rgatiladi. Boladan tekshiruvchi nima uchun ushbu kartochkalami bu qatorga qo'yish kerakligini, boshqalarini bu qatorga qo'yish lozimligini tushuntiradi, so'ngra o'zi mustaqil bajarishini taklif etadi.
Bajarish meyori: 5 yoshli bolalar topshiriqni harakat asosida, umumlashtirish usulini funksional darajada aniqlab bajaradilar.
6 yoshdan boshlab mavhum katergoriyalami qo'llaydilar.
5-6 yoshdan boshlab bolalami tekshirishda «Koos kubiklari», «Obyektni ikki belgi bo'yicha klassifikatsiyalash», «Voqealaming ketma-ketligini o'matish», «To'rtinchisi ortiqeha» kabi metodikalardan foydalanish mumkin
Do'stlaringiz bilan baham: |