Матншунослик фани адабий манбашунослик ва матншуносликнинг назарий муаммолари, хусусан, қадим қўлёзма меросимиз манбалари устида илмий фаолият олиб бориш малакасини шакллантириш, араб имлосига асосланган эски ўзбек ёзувини эркин ўқий олиш

Глосс
(глосс – gloss)
– 
қўлёзма нусхаларнинг ҳошияларида учрайдиган 
изоҳлар, тўлдиришлар, 
аниқлик 
киритувчи 
мулоҳазалар, 
бошқа 
манбаларга 
ҳаволалар, оят ва ҳадисларнинг ҳошиядаги тафсирлари. 

---

Девон
(диван – divan)– луғавий маъноси “ёзиш, рўйхатга олиш, тўплам”. 
Девон шарқ мумтоз адабиётидаги шеърий тўпламларнинг асосий тури. Девонга 
шоирларнинг ўзлари ёки бошқа шахслар, масалан, котиблар, 
шогирдлар, 
мухлислар томонидан тартиб берилган. 
Идеографик ёзув
(идеографическое письмо – ideographic writing)– сўзнинг 
маъносининг 
тушунча 
орқали 
ифодаланиши. 
Иероглифик 
ёзув
(иероглифическое письмо – hieroglyphic writing) – логографик ёзувнинг 
ривожланган, мукаммал кўриниши.
Йиғма-қиёсий 
матн
(собирательно-сопоставительный 
текст 
– 
collectively-
comparative text) – иатнларни ўзаро қиёслаш натижасида тузилган муаллиф 
матнининг нисбатан тўлиқ варианти. 
Илмий аппарат
(научный аппарат – scientific apparatus) – матн таркибини 
деталлаштириб, ҳар бир қисмни илмий кўрсаткичлар орқали изоҳлаш. Илмий 
аппаратнинг конструкцияси ва унинг ички таркиби жараённинг илмий кўлами 
ҳақида бир бутун тасаввур уйғотади, балки тадқиқотнинг якуний кўргазмали 
макети вазифасини ўтайди.
Илмий-оммабоп (академик) матн
(научно – популярный текст – popular 
science text) – ягона, янги топилган асарни эълон қилиш учун ёки илмий-
танқидий, шунингдек, йиғма-қиёсий матн асосида матннинг соддалаштирилган 
вариантини тузиш. 
Илмий-танқидий матн
(научно-критический текст – scientific-critical text)
– 
матн тарихининг муаллиф матнига яқин вариантини илмий текстологик далиллар 
асосида аслият ёзувида тақдим қилиш. Кўп нусхага эга манба матни устида 
ишлаш, унинг илмий-танқидий матнини тайёрлаш бутун “инжиқлик”лари билан 
ўта нозик ва масъулиятли, тўхтовсиз аниқлик ва интизом талаб этувчи 
“заҳмат”лари билан машаққатли, аммо самарали меҳнатдир.