Materialshunoslik va yangi materiallar texnologiyasi

Nazorat savollari:
1. Toblangan holdagi po’lat qanday xossalarda ega? 
2. Mayda asboblarini-keskichlarni ishlab chiqarish ularni toblashda qizdirishning qaysi 
usuli optimal (yaxshi) hisoblanadi? 
3.Po’lat list sovuq cho’zilgan va yumshatilgan (qayta kristallangan). Natijada yirik 
zarrachali-donali struktura olingan. Bu nuqsonni qanday to’g’irlash mumkin? 
 
Foydalanilgan adabiyotlar: 
1.
Callister William D. Jr., Materials Science and Engineering, an Introduction. Wiley and 
Sons. UK 2014 
2.
T.Fischer., Materials Science for Engineering Students, 1st Edition Elsevier UK, 2008 
3.
Mikell P.Groover., Fundamentals of Modern Manufacturing Materials, Processes, and 
Equipment John Wiley and Sons inc USA 2010 
KEYSLAR BANKI 
1-Keys:
Po’latdan tayyorlanadigan spiral prujina materiallariga sovuq holatda va dropning 
zarbiy oqimida ishlov berish, prujinaning chidamliligiga va tashqi ko’rinishiga salbiy ta’sir 
ko’rsatdi va mahsulot yaroqsiz xolga kelib qoldi. Holatga oydinlik kiriting. Nima uchun spiral 
purjina ishlov berish jarayoniga dosh bera olmadi? 
Topshiriqlar. 
1.
Avtomobilning klapan prujinasiga uchun to’g’ri keladigan aniq metall qotishmasining 
qo’llanilishini aniqlang. 
2.
Avtomobilь klapan prujinasini yasash uchun material tanlash jarayonida aniq material 
uchun toliqish mustahkamligi va cho’zilishga mustahkamlik qanday ta’sir ko’rsatishini 
tushuntiring.
3.
Xulosalarni jamlab yuqoridagi muammo yechimini toping. 
 
PRUJINALAR DEFORMATSIYaSINING MEXANIKASI 

---

182 
 
 
1.1-rasm Avtomobilь dvigatelidagi val va 
klapan prujinasini kesilgan ko’rinishi. 
1.2-rasm Oddiy avtomobilь klapan