Materialshunoslik indd

 dislo katsiya yuki 
deyiladi. Bu yuk siljish vek
-
toriga paralleldir.
dislokatsiyalarning surilishi. 
Dislokatsiyalar ikki yo‘l bilan su-
rilishi mumkin; bulardan biri sirpanish yo‘li bilan surilish bo‘lsa, ik
-
kinchisi diffuziya yo‘li bilan surilishdir.
dislokatsiyalarning diffuziya yo‘li bilan surilishi. 
Siljish vek-
toriga  perpendikular  bo‘lgan  dislokatsiyalargina  diffuziya  yo‘li 
bilan  suriladi.  Dislokatsiyalarning  bunday  surilishi  uchun  kristall 
panjarada atomlarning va nuqtaviy nuqsonlarning anchagina siljishi 
kerak bo‘ladi. Dislokatsiyaning diffuziya yo‘li bilan surilish jarayoni 
ekstra tekislikning o‘sishi yoki qisqarishi hisobiga boradi. Masalan, 
atom lar panjara tugunlaridan ekstra tekislik chetiga (dislokatsiyaga) 
diffuziyalansa, shu atomlar o‘rnida vakansiyalar hosil bo‘ladi, bu-
ning natijasida esa ekstra tekislik o‘sadi va, aksincha, ekstra tekis
-
lik chetiga vakansiyalar diffuziyalansa, ya’ni u yerdan atomlar ketsa, 
ekstra tekislik qisqaradi. Bu ikkala holda ham dislokatsiya suriladi. 
Oraliq atomlarning (nuqtaviy nuqsonlarning) dislokatsiyaga diffuzi-
yalanishi na tijasida ham dislokatsiya suriladi, bunda nuqtaviy nuq-
sonlar yo‘qoladi.