Materialshunoslik indd

12.7-rasm. Gaz bilan to‘ldirilgan plastmassalar: 
1–bog‘lovchi asos; 2– to‘ldiruvchi gaz.
Gaz bilan to‘ldirilgan plastmassalar ham yaxshi mexanik xossalar­
ga egadir. Jumladan bunday materillar qurilish materiallari, kemasoz-
likda  keng  foydalaniladi.  Bunday  materiallar  ham  yuqori  pishiqlik 
va puxtalikka egadir. Ayniqsa binolarni, avtomobillar, suv transport 
vositalari, qishloq xo‘jaligi texnikalarini germetikligini ta’minlashda 

---

248
keng foydalaniladi. Chunki bunday materiallar issiq va sovuqni 
o‘tkazmasligi, suv va namlikni o‘zida saqlab qolishi, tebranish va 
zarbaga mustahkamligi, yengil va puxtaligi, foylanish qulayligi bilan 
o‘z afzalligiga egadir. 
Metallplastiklar  mashinasozlik  materiallarini  ishlab  chiqarish­
da keng foydalanib kelinayotgan va yildan-yilga ularga bo‘lgan 
talab ortib borayotgan zamonaviy istiqbolli materiallardandir. 
Metallplastiklardan  qurilish  inshootlarida,  bino  va  inshootlarning 
tashqi  bezagida,  eshik  va  deraza  romlarini  ishlab  chiqarishda  keng 
foydalaniladi.  Bunday  materiallarning  chidamliligi  uzoq  muddatli 
bo‘lib, havoning agressiv ta’siriga, quyosh radiatsiyasi, namlik va 
issiqqa bardoshliligi, yengil va puxtaligi bilan o‘zining afzalliklari
-
ga egadir. Shuningdek mashinasozlik, kemasozlik detallarini ishlab 
chiqarish miqyosi yildan­yilga ortib bormoqda. 
Quyidagi  12.4–12.8­rasmlarda  metalplastikli  quvurlarning 
ko‘ndalang  kesim  yuzalari  keltirilgan.  Tashqi  qismi  plastik  bilan 
qoplangan quvurlardan suv, neft va gaz tarmoqlarida foydalaniladi. 
Bunday metallplastikli quvurlarning afzalligi ularni metall quvurlar­
ning ustki qismi plasmassadan bo‘lgani bois chirimaydi, elektr izo
-
latsiyasi yuqoridir. 
a) 
                b)