Materialshunoslik 2016. p65

Elektrokimyoviy korroziya

Metallarning elektr tokini o‘tkazadigan suyuq muhitda

elektrolit eritmalarida yemirilishi 

elektrokimyoviy korroziya

 deb

ataladi. Bunday korroziya elektrolit eritmasi metall zarracha-

larining eritmasiga o‘tishdan iborat. Bir jinsli bo‘lmagan metall

elektrolit eritmasi — dengiz suvidagi eritmasi, ya’ni ishqorda

ko‘pdan ko‘p mikrogalvanik elementlar hosil bo‘ladi. Bunda

potensiali pastroq zarralar anod rolini, potensiali yuqoriroqlari

esa katod rolini o‘ynaydi. Mikrogalvanik elementlarda ham

odatdagi galvanik elementlardagi kabi anod eriy boradi.

Shuni ta’kidlash kerakki, elektrolit eritmasiga tushirilgan

ikki metalldan qaysi birining potensiali kichik bo‘lsa, o‘sha

metall yemiriladi.

Metallarning potensiallari qiymati esa ularning kuch-

lanishlari qatoridagi o‘rniga bog‘liq. Kuchlanishlar qatori

esa quyidagicha: Li, K, Ca, Na, Mg, Al, Mn, Zn, Cr, Fe,

Ni,  Sn, Pb, H

2

, Cu, 2Hg, Ag, Pt, Au. Bu qatorga

vodorod  ham kiritilgan. Uning potensiali 0 ga teng. Demak,

vodoroddan  chapdagi metallarning vodorod potensialiga

nisbatan potensiallari (

+

), o‘ngdagilariniki (–).

Metallarning kuchlanishlari qatori amaliy jihatdan muhim

ahamiyatga ega. Masalan, dengiz kemalarining suv ostida

bo‘ladigan metall qismlarini korroziyadan saqlashda metal-

larning kuchlanishlari qatoridan foydalaniladi¸. Buning uchun

kemaning suv ostidagi qismiga kuchlanishlar qatorida ancha

chapda turgan metall, masalan, magniy quymasi ulanadi,

natijada magniy korroziyalanib, suv ostidagi boshqa metallarni

korroziyadan saqlaydi.

---

56