Materialshunoslik 2016. p65

Suyuqlanuvchi model yordamida quyma olish

Bu usulda quyma olish uchun oson suyuqlanuvchi material –

parafin, stearin, mum va boshqalardan quymaning modeli

tayyorlanadi. Buning uchun po‘lat, bronza yoki latundan model

etaloni yasalib, bu etalonni oson suyuqlanuvchan qotishmaga

botirish yo‘li bilan pressqolið tayyorlanadi. Ana shu pressqolið

suyuqlantirilgan parafin, stearin bilan 3—6 atm bosim ostida

to‘ldirilib, juda aniq model hosil qilinadi. Tayyorlangan bir

necha model blok holida yig‘iladi va quyish tizimiga tushiriladi.

Yig‘ilgan modellar bloki suyuq shisha yoki gidrolizlangan etil

---

32

silikati eritmasi (C

2

H

5

O

4

) bilan kvars kukuni qorishmasiga 2—3

marta botirib olinadi (har gal botirib olinganda blok sirtiga kvars

kukuni sepiladi). Bunda modellar sirtida 2—3 mm qalinlikdagi

o‘tga chidamli silliq qoplam hosil bo‘ladi, modellar bloki havoda

2—3 soat davomida quritiladi va opoka ichiga solib, atrofi qalin

aralashma bilan zich qilib to‘ldiriladi. Opoka mufelli pechda

qizdiriladi. Bunda modellar va quyish tizimi suyuqlanadi va

tashqariga oqib chiqadi, natijada modellar quyish tizimi bo‘shab

qoladi, ya’ni hosil bo‘ladi. Bu usulda hosil qilingan qoliðlar

qiyin suyuqlanuvchan va kesib ishlanishi qiyin bo‘lgan

qotishmalar, quymalar olishda keng  qo‘llaniladi.