Materiallar



Download 6,18 Mb.
Pdf ko'rish
bet498/503
Sana31.12.2021
Hajmi6,18 Mb.
#272983
1   ...   495   496   497   498   499   500   501   502   503
Bog'liq
Materiallar qarshiligi (2)

S  = na 
boMadi.
Boshqa  tomondan,  S  = ( n -  l ) o ,, 
bundan
n =
va
£
a
£ = —-----   kelib  chiqadi.
S - a


1 ;  I  i  j  j  !  ;  ■
  '
ШШШШ
15.19-rasm.
15.20-rasm.
boMganligi  sababli,  m uar  tasmalari  orasidagi  m asofa  S  ni  o ‘lchab,  bevosita 
£  ni  hisoblasa  b o ia d i.  Tanishib  chiqqan  misolimizdan  m azkur  usulning 
mohiyati  va  uning  polyarizatsion  optik  usuldan  prinsipial  farqini  yaqqol  bilib 
oldik.
M uar  t o ‘rlarn in g   o ‘zaro   siljish i  n atijasid a  paydo  b o ‘ladi.  Bu 
k o ‘chishlarning  o ‘ziga  xos  irdikatori.  Deformatsiyaning  o ‘rtacha  qiymatini 
aniqlash  uchun,  ikki  q o'shni  tasm alar  joylashuvi  taqqoslanadi.  M uar  bu 
m a’noda  tenzom etm ing  avlodi  hisoblanadi.  Biroq  ko‘chishning nuqtaviy  qiy­
matini  bermay,  ko‘chishlam ing  sohaviy  holatini  ko'rsatadi.
Polyarizatsion  optik  usulda  ishlar  biroz  boshqacha.  B unda  tasm alar 
siljishlar  oqibatida  emas,  mahalliy  deformatsiya  natijasida  paydo  bo‘ladi. 
Tasm alam ing  siyraklashuvi  yoH   zichlashuvi  deformatsiyaning  qiymatidan 
emas,  balki  uni  o ‘lchash  gradientidan  darak  beradi.  Optik  aktiv  materialdan 
yasalgan  plastinkani  bir  jin s li  holatda  c h o ‘zilsa,  hech  q and ay  tasm a 
k o ‘rinm ayd i.  V u ju d g a  k elay o tg an   deform atsiya  m a’lum   q iy m atid a n  
o'tayotganda  tasvir  bir  qorayib,  bir  oqarib  turadi.  M uar  usulida  esa  oqarish 
va  qorayish,  deformatsiya  tufayli  emas,  balki  to'rlarni  bir-biriga  nisbatan
—  m asofaga  siljishi  natijasida  sodir  bo'ladi.


Tahlil  tiliga o ‘tar ekanmiz,  aytish  mumkinki,  deformatsiya ko‘chishlardan 
olinadigan  birinchi  hosilalardan  aniqlanadi.  M uar  usuli,  demak,  kuzatilayot- 
gan  ko‘chishlar  funksiyalarini  so‘zsiz  differensiyalashni  talab  etadi.  Tasma­
lar  qadamini  oMchashda,  y a ’ni  k o 'chishlar  farqini  aniqlashda  bu  ishlar- 
mavhum  shaklda  bajariladi.  Bunday  jarayon,  tabiiyki,  aniqlikni  pasayishi 
bilan  bogMiq,  bu  esa  muar  tasmalari  usulini  qoMlanish  doirasini  kamaytira- 
dj.  Agar  deformatsiya  kichik  boMsa,  tasmalar  siyrak  joylashadi.  Tekshiri­
layotgan  uchastka  chegarasida  ular  kam  miqdorda  boMadi  va  katta  ucha- 
stkalarda  oMchangan  deformatsiyalarning  o ‘rtacha  qiymati,  kuchlanish  ho­
lati  to ‘g ‘risida  toMiq  ta sa w u r  bera  olmaydi.  Buning  ustiga  tasma  chiziqlar- 
ining  o ‘zi  aniq  tiniq  emas,  ulardan  biror  sonni  aniq  oMchab  olish  qiyin.
Aytilganlardan,  m uar  tasmalari  usulini  nisbatan  katta  deform atsiyalar 
vujudga  keladigan  obyektlarda  qoMIash  maqsadga  muvofiq,  degan  xulosa 
chiqadi.  Plastik  deformatsiyalanadigan  yoki  tob  tashlaydigan  (ползучесть) 
konstruksiyalar  tahlili  ana  shunday  masalalar  jumlasiga  kiradi.  Shuni  qayd 
etish  joizki,  bu  turdagi  masalalar  tahlili  optik  usullar  doirasiga  kirmaydi.
15.21-rasmda past modulli  materialdan  ishlangan  diskni  vertikal  diametri 
b o ‘yicha  siqqanda  hosil  boMadigan  m uar  tasmalari  surati  tasvirlangan.
a)  holda  to‘rning  chiziqlari  gorizontal,  b)  holda  esa  vertikal  yo‘naltirilgan. 
Har  b ir  tasm a  (п олоса)  t o ‘r  ch iziq larig a  tik  y o 'n a lg a n ,  o ‘zaro  teng 
ko‘chishlarning  geometrik  o ‘rnini  aks  ettiradi.  Tasmalar  zichligi  (частота)
b)  holdagiga  nisbatan  a)  holda  ko‘proq  ekanligi  rasmdan  yaqqol  ko‘rinib 
turib d i.  Bu  esa  vertikal  y o ‘nalish d ag i  d eform atsiy alar  gorizon tal 
yo'nalishdagiga  nisbatan  ko‘proq  ekanligini  anglatadi.

Download 6,18 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   495   496   497   498   499   500   501   502   503




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish