“matematika o’qitish metodikasi

Umumlashtirishda ob’ektlar to‘plamiga tegishli va bu ob’ektlarni birlashtiruvchi birorta xossa fikran ajratiladi. Masalan, arifmetik progressiya n-hadi formulasini o‘rganish uning berilgan birinchi hadi va

• Umumlashtirishda ob’ektlar to‘plamiga tegishli va bu ob’ektlarni birlashtiruvchi birorta xossa fikran ajratiladi. Masalan, arifmetik progressiya n-hadi formulasini o‘rganish uning berilgan birinchi hadi va
• ayirmasiga ko‘ra turli hadlarni topishga doir konkret misollar asosida qaraladi va umumiy formula keltirib chiqariladi.Bunda umumlashtirish
• orqali arifmetik progressiya n-chi hadini topish formulasini topish imkoniyati paydo bo‘ladi.
• Umumlashtirishda: a) ob’ekt biror o‘zgarmasni o‘zgaruvchi bilan almashtirish( uchburchakni ko‘pburchak bilan); b) o‘rganilayotgan ob’ektga qo‘yilgan cheklashni olib tashlash ( masalan, birinchi chorakdagi burchakni ixtiyoriy burchak bilan) usullari qo‘llaniladi.

• www.themegallery.com

Maxsuslashtirishda'>Maxsuslashtirishda o‘rganilayotgan ob’ekt xossalari to‘plamidan birorta xossa fikran ajratishdan iborat.Maslan, romblar to‘uplamidan teng diagonalli romblarni ajratib kvadratlar tuo‘lamini hosil qilamiz.

• Maxsuslashtirishda o‘rganilayotgan ob’ekt xossalari to‘plamidan birorta xossa fikran ajratishdan iborat.Maslan, romblar to‘uplamidan teng diagonalli romblarni ajratib kvadratlar tuo‘lamini hosil qilamiz.
• Maxsuslashtirish –berilgan to‘plamdan bunda yotuvchi to‘plamga qarashga o‘tishdan iborat. Masalan, musbat kasr sonlar to‘plamini qarashdan natural sonlar to‘plamini qarashga o‘tish maxsuslashtirishdan iborat.Bunda o‘zgaruvchi miqdorni o‘zgarmas bilan almashtirish yoki o‘rganish ob’ektiga cheklashni kiritishni (uchburchak–teng yonli uchburchak) maxsuslashtirish deb hisoblanadi.

• www.themegallery.com

Abstraksiya analiz va umumlashtirish kabi ikki xil shaklda bo‘lishi mumkin. Birinchi shakli, predmetni hissiy bilish bo‘lib, bunda predmetning bir xossasiga qaramasdan boshqa uning xossalarini ajratishdir. Geometrik jism sifatida qarab predmetning shakli, o‘lchovlari, tekislikda yoki fazodagi vaziyatiga qaraladi. Ikkinchi shakli abstraksiya hissiy bilishdan umuman olganda kelib chiqadi. Masalan, uchburchakning turli burchaklar buyicha sinflashda abstraktlashtirib uchburchakning turlicha tomonga egaligi xossasiga e’tibor bermay, abstrakt uchburchak tushunchasi bilan ish ko‘riladi.

• Abstraksiya analiz va umumlashtirish kabi ikki xil shaklda bo‘lishi mumkin. Birinchi shakli, predmetni hissiy bilish bo‘lib, bunda predmetning bir xossasiga qaramasdan boshqa uning xossalarini ajratishdir. Geometrik jism sifatida qarab predmetning shakli, o‘lchovlari, tekislikda yoki fazodagi vaziyatiga qaraladi. Ikkinchi shakli abstraksiya hissiy bilishdan umuman olganda kelib chiqadi. Masalan, uchburchakning turli burchaklar buyicha sinflashda abstraktlashtirib uchburchakning turlicha tomonga egaligi xossasiga e’tibor bermay, abstrakt uchburchak tushunchasi bilan ish ko‘riladi.
• Salbiy tomoni shundaki, o‘rganilayotgan ob’ekt ba’zi xossalariga e’tibor bermaydi. Lekin bu xossalardan tashqari bizga muhim bo‘lgan xossalari ajratib qaraladi. Demak, abstraksiyalash –o‘rganilayotgan ob’ekt ba’zi muhim bo‘lmagan xossalariga fikran e’tibor bermasdan xossani tadqiq etish uchun muhim xossa ajratib qaraladi.

• www.themegallery.com