Matematika o`qitish metodikasi

O‘quvchilarni baholash va darsni yakunlash. Darsda faol ishtirok etgan o‘quvchilar baholanadi va rag‘batlantiriladi.

Uyga vazifa berish. 121 – 122 - misollar uyga vazifa sifatida beriladi va ularning sharti tishuntiriladi.

10-mavzu: Yuza mavzusida darslarni kuzatish va tahlil qilish
REJA:
Uchburchaklarning burchaklari bo‘yicha tasnifi.
Darsning maqsadi:
Ta’limiy: o‘quvchilarga uchburchaklarning burchaklari bo‘yicha tasnifi o‘rgatish. TK1: fikrni mantiqiy izchillikda ifodalay olish; TK2: axborotlarni statistik ma’lumotlar ko‘rinishlarning bir turidan boshqa ko‘rinishga o‘tkaza olish; FK1: real ob’yektlarni geometrik figuralar modellari bilan bog‘lay olish.
Tarbiyaviy: tabiatni sevishga chaqirish, uni asrashga undash, o‘quvchilarni kasbga yo‘llash. TK4:
atrofdagilar bilan o‘zaro muloqot chog‘ida odob-axloq qoidalariga rioya qilish va guruhda ishlash.
Rivojlantiruvchi: o‘quvchilarning tezkorlik, topqirlik qobiliyatlarini o‘stirish. FK2: o‘rganilgan matematik tushunchalar, faktlar va algoritmlarni o‘quv vaziyatlarda qo‘llay olish va yangi bilimlar hosil qila olish.
Darsning borishi:

1. 
   Tashkiliy qism.
   
2. 
   O‘tilgan mavzuni mustahkamlash.
   

Savol orqali mavzu qayta esga solinanadi.

1. 
   Yassi shakllar va geometrik jismlar bir-biridan nimasi bilan farq qiladi?
   
2. 
   Geometrik jismlarga misollar keltiring.
   
3. 
   Yassi shakllarga misollar keltiring.
   
4. 
   Parallelopipedga tabiatdan qanday o‘xshash jismni misol qilish mumkin?
   
5. 
   Nima sharga o‘xshata olamiz?
   

3. 
   Yangi mavzuning bayoni.
   

Yangi mavzu ekranda 150-topshiriq asosida tushuntiriladi.
Ekranda tasvirlangan uchburchaklarning turini aniqlash uchun har bir uchburchak burchagiga goniya olib boriladi va burchakning o‘tkir, to‘g‘ri yoki o‘tmasligi ko‘rsatiladi.


Ularning ta’rifi berilgan paytda ekranda navbati bilan ko‘rsatiladi.

Hamma burchaklari o’tkir burchak bo’lgan uchburchak o’tkir burchakli uchburchak deb ataladi.

Burchaklaridan biri o’tmas burchak bo’lgan uchburchak o’tmas burchakli uchburchak deb ataladi.

151-masala og‘zaki tushuntirish bilan ko‘rgazma asosida tushuntiriladi.
Ishchilarga 3 kunda 1 km uzunlikdagi yo‘l chetida daraxt ko‘chatlari o‘tqazish vazifasi yuklandi. Birinchi kun ular 227 m, ikkinchi kun 318 m uzunlikdagi yo‘l chetiga ko‘chat o‘tqazishdi. Uchinchi kun ko‘chat o‘tqazilgan yo‘lning uzunligi ikkinchi kundagidan 97 m ko‘p edi. Ishchilar vazifani uddalay olishdimi?

Buni aniqlash uchun uchinchi kunda ekilgan ko‘chatlarni topib, har uch kunda ekilgan uzunliklarni qo‘shish lozim.

Yechilishi: 1) 318 + 97 = 415 (m) bu uchinchi kundagi
2) 227 + 318 + 415 = 960 (m) bu uch kundagi
3) 1000 – 960 = 40 (m) yetmay qolgani
Javob: ishchilar vazifani uddalay olishmagan, 40 m yetmay qolgan. 152-misol doskada tushuntirish, amallar tartibiga ko‘ra bajariladi.
15 ∙ 3 : 9 + 361 – 954 : 3 = 88
1) 15 ∙ 3 = 45 2) 45 : 9 = 5 3) 954 : 3 = 318
4) 45 + 361 = 406 5) 406 – 318 = 88
64 ∙ (8 + 2) – 549 + 36 ∙ 9 = 415
1) 64 ∙ (8 + 2) = 640 2) 36 ∙ 9 = 324 3) 640 – 549 = 91
4) 91 + 324 = 415

153. 
     mantiqiy topshiriq o‘quvchilarga mustaqil ish sifatida topshiriladi. O‘quvchilar ikkita sonning yig‘indisi 5 ga bo‘linsa, u holda har bir qo‘shiluvchi ham 5 ga bo‘linadi, degan Dilshodning farazi to‘g‘ri yoki noto‘g‘ri ekanini ko‘rib chiqib isbotlab berishlari talab etiladi. Bunda o‘quvchilarning bir nechtalarining ishlari bo‘yicha isbotlanadi.
     

1. 
   (46 + 24) : 5 = 70 : 5 = 14 bunda 46 : 5 va 24 : 5 bo‘lishi mumkin emasligi;
   
2. 
   (15 + 50) : 5 = 65 : 5 = 13 bunda 15 : 5 va 50 : 5 bo‘lishi mumkinligi ko‘rib chiqiladi va har qanday holatda ham ikkita sonning yig‘indisi 5 ga bo‘linsa, u holda har bir qo‘shiluvchi ham 5 ga bo‘linadi, - degan faraz doim ham to‘g‘ri emasligi tushuntiriladi.
   

4. 
   Yangi mavzuni mustahkamlash.
   

Yangi mavzuni mustahkamlashda “uchburchak” trenajoridan foydalaniladi. Bunda ekranda turli ko‘rinishdagi uchburchaklar beriladi. Sichqonchani uchburchakka olib borib, ularning turiga ko‘ra qutilarga joylashtiriladi. Uchburchaklarning burchagiga ko‘ra bir – biridan farqlash qayta esga olinadi.
Mavzu mustahkamlab olingach, ekran orqali mavzuga oid test topshiriqlari bajariladi.

1. 
   Qaysi holda chizmada tasvirlangan shakllarning bir xillari to‘g‘ri korsatilgan?
   

1)7- va 6-, 9- va 1-, 2- va 10-shakllar. 2)2- va 8-, 4- va 5-, 1- va 9-shakllar.

3)4- va 6-, 8- va 10-, 5- va 4- shakllar.

2. 
   Bu yerda kesma bormi? Uni ko‘rsating.
   

1. 
   AB kesma;
   
2. 
   CD kesma;
   
3. 
   EO kesma.
   

3. 
   Qaysi holda chizmada tasvirlangan barcha kesmalar keltirilgan?
   

1. 
   CK, KE, ED;
   
2. 
   CK, KE, ED, CD;
   
3. 
   CK, KE, ED, CE, KD, CD.
   

4. 
   5 sm li kesmadan 4 sm ga uzun bo‘ladigan kesmaning uzunligini ko‘rsating.
   

1. 
   9 sm;
   
2. 
   1 sm;
   

3) 20 sm.

5. 
   To‘qqizta teng bo‘g‘indan iborat siniq chiziqning uzunligi 36 sm ga teng. Bu siniq chiziq bitta bo‘g‘inining uzunligi necha santimetr?
   

1) 27 sm;

2. 
   4 sm;
   
3. 
   5 sm.
   

6. 
   Qaysi holda chizmada tasvirlangan barcha o‘tkir burchaklarning nomlari keltirilgan?
   

1. 
   BAD, BDA, CBD burchaklar;
   
2. 
   BAD, BDA, CBD, BDC burchaklar;
   
3. 
   BAD, CBD, CDA, BDA, CDB burchaklar.
   

7. 
   Qaysi holda chizmada berilgan barcha to‘g‘ri burchakli uchburchaklarning nomlari to‘g‘ri keltirilgan?
   

1. 
   CAB, BEC, ABE uchburchaklar;
   
2. 
   ABC, ABE, ABK uchburchaklar;
   
3. 
   ABC, BKC, KBE uchburchaklar.
   

8. 
   Chizmada nechta to‘g‘ri to‘rtburchak bor?
   

) 1 ta;



1

2. 
   3 ta;
   
3. 
   6 ta.
   

9. 
   Qaysi holda keltirilgan?
   

markazi O nuqtada bo‘lgan aylananing diametrik bo‘luvchi barcha kesmalar to‘g‘ri

1. 
   AC, OB, KB;
   
2. 
   AB, KC, BK;
   
3. 
   AC, BK.
   

5.