Matematika fanini kasbiy sohalarga yo’naltirib o’qitish metodikasi

Matematika fanini kasbiy sohalarga yo’naltirib o’qitish metodikasi

Mavzu:Stereometriyaga oid kasbiy kontekstdagi masalalarga doir dars ishlanmasini tayyorlash.

Bajardi:MO’M19-A2 guruh talabasi O’rinov Dilshod

Stereometriya

• Stereometriya (qad.-yun. stereos - "qattiq, fazoviy" va yun. μετρεω (metreo) - "oʻlchayman") Yevklid geometriyasining sohasi boʻlib, unda uch oʻlchamli, shakllar oʻrganiladi. Stereometriya Stereometriyaning ko‘pgina masalalarini yechishdan oldin quyidagi keltirilgan to‘g‘ri chiziq va tekisliklarni ta’rif va teoremalarini yodda tutish lozim.

Stereometriyada asosiy tushunchalar

• To’g’ri prizma, piramida, silindr, konus, shar hajmlari haqida umumiy tushunchaga ega bo’lishi ; -Fazoda to’g’ri chiziq bilan tekislikning o’zaro joylashishlarini tasavvur qilish; modellarda, chizmalarda ko’pyoqlar, aylanma jisimlarni ajratish, uning elementlarini ayta olish, shunga doir masalalarni yechish. 
• O’quvchilarga stereometriyaga oid bilimlar 9-sinf geometriya kursida quyidagi ketma ketlikda beriladi: Stereometriya aksiomalari va uning sodda natijalari, to’g’ri chiziqlar va tekisliklarning parallelligi va perpendikulyarligi, ko’pyoqlar, aylanish jisimlari ko’pyoqlarning yon va to’la sirtlari, aylanish jismlarning yon va to’la sirtlari, fazoviy jisimlarning hajmlari. 

9sinfda stereometriyaning dastlabki darslarida tekislikdagi ikki o’lchovli yassi figuralarni o’rganishdan uch o’lchovli fazoviy figuralarni o’rganishga o’tish bilan bog’liq bo’lgan katta metodik qiyinchiliklarga duch kelinadi. O’quvchilarning fazoviy figuralarni o’rganishi o’zlarining fazoviy tasavvurlarini qay darajada rivojlanganligiga bog’liqdir. 

• 9sinfda stereometriyaning dastlabki darslarida tekislikdagi ikki o’lchovli yassi figuralarni o’rganishdan uch o’lchovli fazoviy figuralarni o’rganishga o’tish bilan bog’liq bo’lgan katta metodik qiyinchiliklarga duch kelinadi. O’quvchilarning fazoviy figuralarni o’rganishi o’zlarining fazoviy tasavvurlarini qay darajada rivojlanganligiga bog’liqdir. 
• Stereometriyaning birinchi darsini tekis va notekis figuralar maketlarini namoyish qilishdan boshlash ma’qul. Buning natijasida o’quvchilar planimetriya bilan stereometriya kurslari mazmuni orasidagi farqni anglab olishlari kerak.
• O’qituvchi tamonidan stereometriyaning mantiqiy tuzilishii sxemasining aytib berilishini, aslida VII-VIII sinflarda o’rganilgan planimetriyaning tuzilishi sxemasining takrori desa ham bo’ladi. Bunda o’quvchilarga «asosiy tushuncha», «ta'rif», «aksioma», «teorema» terminlarning ma'nosini qisqachi qilib eslatib o’tish kerak.