Математика фанини ўҚитишда замонавий ёндашувлар ва инновациялар модули бўйича

методни 
қўллаш 
учун 
ўқитувчи қандай 
ҳислатларга эга 
бўлиши керак? 
Оғзаки баён
методи 
Назарий 
билимларни 
шакллантириш 
учун 
Ўқув 
материали 
асосан назарий ва 
ахборот 
кўринишида бўлган 
ҳолда 
Ўқувчилар ўқув 
материалининг 
оғзаки баёнини 
ўзлаштиришга 
тайёр бўлганда 
Ўқитувчи 
бу 
методни 
бошқа 
методлардан кўра 
яхшироқ 
эгаллаган ҳолатда 
Кўргазмали 
метод 
Ўқувчиларда 
кузатувчанлик-
ни 
ривож-
лантириш 
ва 
ўрганиладиган 
масалаларга 
бўлган диққатни 
ошириш учун 
Ўқув 
материали 
мазмунини 
кўзгазмали 
воситалар 
билан 
гавдалантириш 
мумкин 
бўлган 
ҳолатларда 
Ўқувчилар учун 
кўргазмали 
воситалар етарли 
бўлганда 
Ўқитувчи 
қўл 
остида 
барча 
кўргазмали 
воситалар етарли 
бўлганда 
ёки 
уларни 
ўзи 
мустақил тайёрлай 
олганида 

---

27 
Репродук-
тив 
(ўзлашти-
рилган 
билим-
ларни 
қайта баён 
қилиш)  
Билим 
ва 
кўникмаларни 
шаклллантириш 
учун 
Ўқув 
материали 
мазмуни ёки ўта 
мураккаб ёки жуда 
содда бўлган ҳолда 
Ўқувчилар 
бу 
мавзуни 
муаммоли қилиб 
ўрганишга ҳали 
тайёр эмас 
Ўқитувчининг бу 
мавзуни муаммоли 
қилиб 
ўргатишга 
вақти йўқ бўлган 
ҳолда 
Тадқиқот-
изланиш
Мустақил 
фикрлаш, 
тадқиқот олиб 
бориш 
ва 
масалага 
ижодий 
ёндашув 
кўникмаларини 
ривожлантириш 
учун 
Ўқув 
материали 
мазмуни 
ўртача 
мураккабликда 
бўлганда 
Ўқувчилар 
мазкур мавзуни 
муаммоли тарзда 
ўрганишга тайёр 
бўлган ҳолларда  
Ўқитувчи изланиш 
методини 
яхши 
эгаллаган 
ва 
мавзуни муаммоли 
ўрганиш 
учун 
етарли вақтга эга 
бўлганда 
Амалий 
Амалий 
кўникма 
ва 
малакаларни 
равожлантириш 
учун 
Ўқув 
материали 
мазмуни 
амалий 
машқлар, 
тажриба 
ўтказиш ва турли 
амалий фаолиятли 
топшириқларни 
бажаришни 
талаб 
қилса 
Ўқувчилар 
мазкур 
мавзу 
бўйича 
амалий 
топшириқларни 
бажаришга тайёр 
бўлса 
Ўқитувчи амалий 
машғулотларни 
ўтказиш 
учун 
етарлича ўқув ва 
дидактик 
материаллар, 
машқлар тўплами 
ва 
ўқув 
қўлланмаларига эга 
бўлса 
Мустақил 
ишлаш 
методлари 
Ўқув 
фаолиятида 
мустақил 
ишлаш 
кўникмаларини 
шакллантириш 
ва 
уларни 
ривожлантириш 
учун 
 
Ўқув 
материали 
мустақил ўрганиш 
учун имкониятини 
берса 
Ўқувчилар 
мазкур 
мавзу 
бўйича мустақил 
ишлашга 
тайёр 
бўлса 
Ўқитувчи мустақил 
ишларни 
ташкил 
қилиш 
бўйича 
етарлича ўқув ва 
дидактик 
материаллар 
эга 
бўлса 
Индуктив 
Умумлаштириш 
ва 
индуктив 
хулоса чиқариш 
кўникмаларини 
ривожлантириш 
учун 
Ўқув 
материали 
дарсликда индуктив 
тарзда берилган ёки 
уни индуктив тарзда 
баён 
қилиш 
самарали 
бўлган 
ҳолда 
Ўқувчилар 
индуктив хулоса 
чиқаришни яхши 
билиб, дедуктив 
хулоса чиқаришга 
қийналаётган 
бўлсалар 
Ўқитувчи 
таълимнинг 
индуктив 
методларидан 
яхши 
хабардор 
бўлса 
 
Дедуктив 
Таҳлил қилиш 
ва 
дедуктив 
хулоса чиқариш 
кўникмаларини 
ривожлантириш 
учун 
Ўқув 
материали 
дарсликда дедуктив 
тарзда берилган ёки 
уни дедуктив тарзда 
баён 
қилиш 
самарали 
бўлган 
ҳолда 
Ўқувчилар 
дедуктив 
фикр 
юритиш 
ва 
хулоса чиқаришга 
тайёр бўзлсалар 
Ўқитувчи 
таълимнинг 
дедуктив 
методларидан 
яхши 
хабардор 
бўлса 

---

28 
 

---

29 
НАЗАРИЙ МАШҒУЛОТЛАР МАТЕРИАЛЛАРИ 
1-Назарий машғулот 
1-Мавзу: Физика ва астрономия фанларидан ўқув дастури, дарслик ва 
ўқув қўлланмалар таҳлили. Дарс ишланмаларни ишлаб чиқишга 
қўйилган талаблар 
Режа: 
 
 
 
 
 
 
 
 
Таянч тушунчалар: компетенция, технологик харита, асбоб-
ускуналар, техник воситалар, диафильмлар, слайдлар. 
 
1.1. Физика фанидан умумий ўрта таълим дастури мазмуни, моҳияти ва 
таҳлили. Ўқувчилар эгаллаши лозим бўлган билим, кўникма ва 
компетенцияларнинг 6-11 синфлар кесимидаги даражалари. 
Умумий ўрта таълим мактаблари ўқувчиларининг илмий дунёқараши, 
мантиқий фикрлаши, касбий тайёргарлиги ва шахсий ўсишларида физика 
фани ўзига хос ўрин тутади. Дастурни тузишда умумий ўрта таълим 
мактабларининг тўққизинчи синфини тугатган ўқувчиларда физика ўқув 
фанининг фан-техника тараққиётида, ишлаб чиқариш соҳалари ва кундалик 
ҳаётда тутган ўрнини англатиш, олган билимларни амалда қўллай олиш 
компетенцияларини шакллантириш ва ривожлантириш кўзда тутилган.
Физика фанини ўрганиш 6-синфда бошланиб, дастлабки А1 босқичда
механика, иссиқлик, электр, ёруғлик, товуш ҳодисалар ҳамда модда 
тузилиши ҳақида бошланғич маълумотлар берилади. А2 босқичда Физика 
фанини изчил курс сифатида 7-синфда физиканинг “Механика” курси, 8-
синфда “Электр” курси, 9-синфда “Молекуляр физика асослари”, “Оптика”, 
“Атом ва ядро физикаси асослари” ва “Коинот ҳақида тасаввурлар” курслари 
ўрганилади. В1 босқичда эса, умумий ўрта таълим мактабларининг 10-11 
синфларида физика, астрономия ўқув фани ўрганилади 
Умумий ўрта таълим мактабларида физика, астрономия ўқув 
фанини ўқитишнинг мақсад ҳамда вазифалари 
Физика, астрономия фанини ўқитишнинг асосий мақсади: 
физика таълимининг фан-техника тараққиётида, ишлаб чиқариш 
соҳалари ва ҳаётда тутган ўрни ҳақида мантиқий фикрлай олиш қобилияти, 
ақлий ривожланиши, ўзини ўзи англаш салоҳиятини таркиб топтириш, 
уларда миллий, умуминсоний қадриятларни шакллантириш ҳамда ижтимоий 
ҳаёти ва таълим олишни давом эттиришлари учун зарур бўлган билимларни 
эгаллаши, улардан 
кундалик ҳаётларида фойдаланишга ўргатиш; 
1. Физика фанидан умумий ўрта таълим дастури мазмуни, моҳияти 
ва таҳлили. Ўқувчилар эгаллаши лозим бўлган билим, кўникма ва 
компетенцияларнинг 6-11 синфлар кесимидаги даражалари.
2. Дарс ишланмаси – ўқитувчи ижодкорлигини аниқловчи омил. 
Дарс режаси - дарсни педагогик, дидактик ва услубий жиҳатдан 
режалаштирувчи, лойиҳалаштирувчи ҳужжат. Дарс ишланмаларини 
яратиш бўйича услубий тавсиялар. 

---

30 
ўқувчиларда таянч ва физика фанига оид умумий компетенцияларни 
шакллантириш; ўқувчиларнинг оламнинг физик манзарасига оид 
дунёқарашини кенгайтириш билан амалий фаолиятларини боғлаган ҳолда 
физик билимларни ҳаётга татбиқ эта олиш салоҳиятини шакллантириш ва 
ривожлантиришдан иборат. 
Физика, астрономия фанини ўқитишнинг вазифалари:
ўқувчиларда атроф оламни ўрганишга ишонч туйғуларни ҳосил қилиш, 
табиатдаги жараён ва ҳодисаларни кузатиш, таҳлил қилиш, физик 
ҳодисаларни ўрганишда асбоблардан тўғри фойдалана олиш, физик тушунча 
ва катталикларни математик формулалар билан ифодалай олиш, фан 
соҳасида эришилаётган ютуқлар, уларнинг амалиётдаги татбиқи орқали 
ўқувчиларнинг илмий дунёқарашларини ривожлантириш, келажакда 
инсониятни фан ва технологиялар ютуқларидан тўғри фойдаланишда фан ва 
техника ижодкорларига ҳурмат билан қараш, маънавий ва маданий меросини 
авайлаб асраш умумбашарий маданият элементларини тарбиялашдан иборат. 
Физика, астрономия фани бўйича умумий ўрта таълим 
мактабларида 
ўқувчиларда 
шакллантириладиган 
таянч 
компетенциялар: 
Коммуникатив компетенция: 
В1: дарсликда келтирилган физик атамаларни, қонунларни, қоидаларни 
оғзаки ва ёзма тарзда аниқ тушунарли баён қила олиш; бошқаларга 
тушунтириб бера олиш ва ёза олиш, физик катталикларнинг хорижий тилда 
айтилиши ва ёзилишини, мулоқотда муомала маданиятига амал қилиш ва 
гуруҳларда ўзаро келишув асосида ишлай олиш.