Математика фанини ўҚитишда замонавий ёндашувлар ва инновациялар модули бўйича

 
 
 
 
 
 

---

33 
 
 
2-мавзу: Тарих дарсларида интерфаол таълим усулларидан фойдаланиш 
 
Режа 
2.1. Интерфаол методлар ва улардан таълим жараѐнида фойдаланиш 
2.2. Амалий ўйин ва муаммоли таълим технологияларининг ўқитишдаги 
аҳамияти. 
2.3. Тарих таълимида интерфаол усулларни қўлланилиши 
Таянч иборалар:
инновацион таълим технологиялари, интерфаол 
таълим усуллари, анъанавий усул, амалий ўйин, муаммоли таълим,
“жуфтликда ўйла, ишла, фикр алмаш”, блиц-сўров, концептуал жадвал, 
пинборд, кластер, тоифали жадвал, Т-жадвали, кичик гуруҳларда ишлаш, 
мунозара, дебат. 
 
1.1 
Интерфаол методлар ва улардан таълим жараѐнида
фойдаланиш. 
Замонавий таълимни ташкил этишга қўйиладиган муҳим талаблардан 
бири ортиқча руҳий ва жисмоний куч сарф этмай қисқа вақт ичида юксак 
натижаларга эришишдир.
Бугунки кунда бир қатор мамлакатларда ўқувчиларнинг ўқув ва 
ижодий фаолликларини оширувчи ҳамда таълим тарбия жараѐнини 
самарадорлигини кафолатловчи интерфаол методларни қўллаш борасида 
катта тажриба тўпланган бўлиб, ушбу тажриба асосларини ташкил этувчи 
методлар интерфаол методлар номи билан киритилмоқда. Қуйида таълим 
амалиѐтида фойдаланилаѐтган интерфаол методлардан бир нечтасининг 
моҳияти ва улардан фойдаланиш борасида сўз юритамиз:
Интерфаол асосида дарс жараѐнини ташкил этилганда:
1.
Ўқувчининг ўзаро фаоллиги ошади, ҳамкорлик, ижодкорликда 
ишлаш кўникмалари шаклланади. 
2.
Ўқув, режа, дастур, дарслик, стандарт. меѐр, қўлланмалар, мавзу 
мазмуни билан ишлаш малакалари шаклланади.
3.
Таълим мазмунини, маърузасини мустақил мутоола қилиш,
ишлаш, ўзлаштириш кундалик шахсий ишларига айланади.
4.
Ўқувчи эркин фикр билдириш, ўз фикрини ҳимоя қилиш, 
исботлай олиш, тасдиқлай олишга одатланади.
5.
Энг муҳими ўқув жараѐнида дидактик мотивлар вужудга келади. 
Яъни, ўқувчининг эҳтиѐжи, ҳохиш-истаги қондирилади. Ўқув-билув 

---

34 
жараѐнида ўқувчининг манфаатдорлиги ошади. Бу ҳолат ўқувчини ўқув 
мақсадларига эришишда юқори босқичга кўтаради. Дарсни интерфаол 
методларда ташкил этишнинг қандай афзалликлари мавжуд. Ўқитиш 
мазмуни яҳши ўзлаштиришга олиб келади. ―Ўз вақтида ўқувчи-ўқитувчи-
ўқувчилар орасида таълимий алоқалар ўрнатилади‖. Ўқитиш усуллари 
таълим жараѐнида турли хил кўринишларда кечади.
Ўқув жараѐнида ўқув эҳтиѐжини қондириш билан биргаликда юқори 
мотивацияга эга бўлади. Ўқувчиларда ўзаро ахборот бериш, олиш, қайта 
ишлаш орқали ўқув материали яҳши ўзлаштирилади.
Ўқувчида ўзаро мулоқотга киришиш, фикр билдириш, фикр 
алмашиниш кўникмалари шаклланади.
Ўқув жараѐнида – ўқувчининг ўз-ўзига баҳо бериши, танқидий қараши 
ривожланади. Ўқувчи учун дарс қизиқарли ва мазмунли ўқитилаѐтган фанга 
айланади, ўқиш жараѐнига ижодий ва мустақил ѐндашишга ҳаракат қилади 
ва ҳар бир дақиқани ғанимат деб билади. Муҳими ўқувчиларда: 
-
ўқув меҳнатига ўзида ҳохиш-истак уйғота олишга;
-
ҳар қандай вазиятда фаоллик кўрсата олишга; 
-
айниқса, ҳозирги тезкор ахборот манбаларидан унумли фойдалана 
олишга куникмалари шаклланади.
Инновацион технологиялар - педагогик жараѐнда ўқитувчи ва ўқувчи
фаолиятига янгилик, ўзгартиришлар киритиши бўлиб, уни амалга оширишда 
асосан интерфаол услублардан фойдаланилади.