Математика ақл ва заковат

Педагогик жиҳатлари.
Дидактик ўйинларнинг педагогик жиҳатларидан 
бири-уларни таълимийлигидир. Тарбияланувчи ўйин давомида бир вақтнинг 
ўзида ҳам ўйинда иштирок этади, ҳам маълум бир даражада таълим олади. 
Айрим ўйинларда билимларини машқларда намойиш қиладилар ва уларни 
чуқурлаштирадилар. Масалан, шаклларни устма-уст қўйиш ўйинида, 
биринчидан, ўйин вазифаси бўйича бола шаклларни устма-уст қўйиш 
натижасида қандай шакл ҳосил бўлишини топса, иккинчидан, тарбиячининг 
топшириғи бўйича-шакллар сонини санаб беришни, шакллар қандай 
кўринишда эканлигини ва уларнинг номларини айтишни, рангларни ажратиб 
беришни бажаради (таълимий жиҳати). Бундан ташқари, тарбияланувчи 
“Сичқонча”дан фойдаланиб, ишлаб ўз компьютер саводхонлигини оширади. 
Демак, компьютерли дидактик ўйинлар таълим билан бевосита боғлиқ 
бўлиб,таълим жараёнини амалга оширишга ёрдам қилади. Компьютерли 
таълимий ва ривожлантирувчи ўйинлардан фойдаланиб ўтказиладиган 
технологик жараёнлар қуйидаги кўринишда бўлиши мумкин (схема): 
Схемадан кўриниб турибдики, тарбиячи даставвал ўйин объекти (тури ва 
йўналиши)ни танлайди, сўнгра ўйин қоидаларини, шартларини ва 
вазифаларини аниқлайди. Навбатдаги иш ўйиннинг мазмунини ва қандай 
мақсадда амалга оширилиши, таълимий ва ривожлантирувчи жиҳатлари 
белгиланади. Шундан кейин, ўйин ўтказилиб, натижалар таҳлил этилади ва 
Ўйинни танлаш 
қ
оидалари 
Таълимий жи
ҳ
атлари 
Ўйин ўтказиш 
натижаси 

---

131 
ўйин ғолиблари аниқланади. Компьютерли ўйинлар ва машқлар асосан 
тарбиячининг назорати остида ўтказилади. 
Демак, компьютер ва унинг хотирасидаги таълимий ўйинлар биргаликда, 
мультимедиа технологиясининг (компьютерли таълим) ўйинлар бўйича асосий 
дидактик воситаси ҳисобланади. Компьютер хотирасидаги ўйинлардан ташқари 
қўшимча дидактик ўйинлар тайёрлаш мумкин. Бунинг учун, махсус 
дастурлардан (Power Point ва Macromedia Flash) фойдаланилади. 
Компьютерли таълимий ва ривожлантирувчи ўйинларнинг афзалликлари 
ва педагогик жиҳатларидан бири-улар тарбияланувчилар томонидан йил 
давомида ва исталган пайтдаўйналиши мумкин. Болалар компьютердан 
фойдаланишни ўрганиб олганларидан сўнг, бундай ўйинлардан мустақил 
равишда фойдаланишлари мумкин. Ўйин давомийлиги 15 дақиқа.