166.Тилнинг пайдо булиши хакида кандай назариялар таркалган.
Тилнинг пайдо бўлиши жуда мураккабдир. Бу масала фақат тилшуносликнинг эмас, бошқа кўп фанларнинг: антропология, психология ва этнография каби фанларнинг ҳам ўрганиш обектидир. Тилнинг пайдо бўлиши масаласи – тил қачон ва қаерда пайдо бўлган, дастлаб нечта тил бўлган, у ёки бу тиллар қандай тузилишда бўлган ва шу каби саволларга ҳали илмий асосланган мукаммал жавоб топилган эмас. Баъзи олимларнинг фикрича, тил тахминан беш юз минг йиллар илгари пайдо бўлган.Маълумки, тил бошқа нарса ва ҳодисалар сингари ўзгарувчандир. Шундай экан, беш юз минг йил ичида тилларда қандай ўзгариш содир бўлганини тасаввур қилиш, уни илмий, ҳам амалий, ҳам назарий нуқтайи назардан ўрганиш мумкин эмас. Тил тараққиётининг ёзув пайдо бўлишидан аввалги ҳолати биз учун қоронғидир . Биз фақат ёзув пайдо бўлгандан кейинги даврда рўй берган тил тараққиёти тўғрисида ёзма ёдгорликлардан фойдаланиб фикр юритишимиз мумкин. Лекин ёзув тилни ўрганиш, тилнинг пайдо бўлиши тўғрисидаги муаммони ёритишга тўлиқ имкон бермайди. Шундай бўлса ҳам, баъзи олимлар бу масалага ўз муносабатларини, фикрларини билдириб ўтишган.Қадимги Юнонистонда файласуфлар тилнинг қай тарзда келиб чиққанлиги устида узоқ давр қизғин баҳс олиб борганлар. Тилшунослик тарихидан маълумки, бу масалада грек файласуфлари бир - бирига зид икки хил фаразни ўртага ташлашган. Демокрит ва бошгалар тилда нарса номи билан нарса орасида ҳеч қандай боғланиш йўқ, бу номлар мазкур тилда гаплашувчи одамлар томонидан яратилган, демак, тил инсон томонидан яратилган, деган фикрни илгари суришган. Бу гуруҳ олимлари аномалистиар деб ном олган. Платон бошлиқ бошқа бир гуруҳ олимлари "нарса билан унинг номи орасида муайян боғланиш бор. Бу боғланиш нарсаларнинг хусусиятларидан, табиатидан келиб чиққан ва бу боғланиш илоҳий куч томонидан ўрнатилган" деган фикрни илгари суришган. Тарихда бу оқим анологистиар деб ном олган.
Антик замонлардан бери тилнинг келиб чиқиши тўғрисида бир қанча назариялар яратилган. Антик файласуфлар тилн инг келиб чиқишини бир-бирига қарама – қарши бўлган икки хил назария билан тушунтиришга ҳаракат қилганлар. Ба'зи файласуфлар тил табиий йўл билан пайдо бўлган, я'ни сўз ва предметлар ўртасида тўғридан тўғри табиий боғланиш бўлганлиги учун кишилар предмет ва нарсаларни табиий ҳолда билиб олишган, деб исботламоқчи бўлганлар. Ба'зи файласуфлар эса тил кишиларнинг бир-бири билан ўзаро келишиши натижасида вужудга келган, деб ҳисоблаганлар.
Do'stlaringiz bilan baham: |