Матбабаев М. М. “Электр техникаси, электр механикаси ва электр технолгиялари” кафедраси

Назорат саволлари:

1.ИТП лар қандай тузилишга эга?

2.ИТП конструкцияси геометрик ўлчовлари ўртасида қандай муносабатлар мавжуд?
3.ИТП ларнинг қандай турлари мавжуд?
4.ИТП ларнинг асосий параметрларини келтиринг.
5.ИТП ларнинг уланиш схемалари.
6.Частотасига кўра ИТП лар қандай турларга бўлинади?
7.Қайси турдаги ИТП электр манбасига машинали частота ўзгартиргич орқали уланади?
8.Қайси турдаги ИТП лар лампали генераторлар орқали манбага уланади?
9.Баланд частотада ишловчи ИТП уланиш схемасининг асосий жиҳозларини айтинг.
10.Схемадаги конденсатор батареяси қандай вазифани бажаради?

АДАБИЁТЛАР

1. Болотов А.П., Шепель Г.А. Электротехнологические установки.- М.: Высшая школа, 1988. 76-80 бетлар.

2. Евтюкова И.П. и др. Электротехнологические промышленные установки.-М.: Энергоиздат, 1982. 94-101 бетлар.
22 – Маъруза. Металларни тўлиқ қиздириш индукцион қурилмалари
23 – Маъруза. Металларни юза қиздириш индукцион қурилмалари
Режа :
1. Юза ва тўлиқ индукцион қиздириш тушунчалари.
2. Индукцион қиздириш қурилмаларининг ишлаш принципи.
3. Индукцион қиздириш қурилмаларининг асосий параметрлари.

Таянч сўзлар ва иборалар: Тўлиқ индукцион қиздириш қурилмалари (ТИҚҚ); юза индукцион қиздириш қурилмалари (ЮИҚҚ); ИҚҚ нинг манбадан истеҳмол қилаётган актив қуввати; қиздириш учун оптимал частота; даврий режим ТИҚҚ лари; узлуксиз режим ТИҚҚ лари; индукцион қиздириш; индуктор; актив қувват; оптимал частота.

Индукцион қиздириш қурилмалари ўлчамли электр машинасозлик корхоналарида тайёрланмаларни қайноқ ҳолда ишлов бериш учун қизитишда ишлатилади.

Улар қуйидаги афзалликларга эга:
1. Қиздириш тез амалга ошади.
2. Ишлаб чиқаришнинг оқимлилиги таъминланади.
3. Жараённи автоматлаштириш ва механизациялаштириш имкони бор.
4. Металл кам қўяди.
5. Қурилма кичик майдон эгаллайди.
6. Ишлаб чиқариш маданияти юқори (ташқи муҳит кам ифлосланади, иссиқлик кам ажралади, иш жойи тоза) бўлади.
7. Термик ишлов бериш сифати юқори бўлади.
Камчиликлари:

1. 
   Ўрта частотали таъминлаш манбаси зарур.
   
2. 
   Ўзгарткич учун алоҳида хона зарур.
   
3. 
   Қурилмани монтаж қилиш ва доимий назорат қилиб туриш учун юқори квалификацияли персонал талаб қилинади.
   

Индукцион қиздириш қурилмалари (ИҚҚ) машинасозлик ва саноатнинг бошқа йўналишларда кенг қўлланилиб, асосан икки турга бўлинади :

- кесим юза бўйича тўлиқ индукцион қиздириш қурилмалари (ТИҚҚ);
- кесим юза бўйича юзаларини индукцион қиздириш қурилмалари (ЮИҚҚ).
Сиртларни индукцион тоблаш доимий ишқаланишда бўладиган пўлат жисмларни емирилишини камайтириш учун қўлланилади.
Сиртларни индукцион тоблашнинг мазмуни деталь сиртқи қатламини юқори ва ўрта частотали токлар билан магнит ўзгаришлар нуқтасидан ошадиган ҳароратгача интенсив қиздириш ва қиздирилган қатламни сувда, мойда, очиқ ҳавода тез совутишдан иборат.
Тоблаш қурилмасининг конструкцияси ва совутиш суюқлигини бериш усулига қараб бир пайтда тоблаш, навбатма-навбат ва узлуксиз кетма-кет тоблаш фарқ қилинади (9.1.-расм).
Бир пайтда тоблаш – тобланадиган сиртни бирданига тоблаш температурасигача қиздириш ва сўнгра қисқа муддатда совутишдан иборат.
Узлуксиз кетма-кет тоблаш – деталь сиртини қадамба-қадам қиздириш ва уни индукторга нисбатан илгариланма харакатлантириб совутишдан иборат.