Масъул муҳаррир

10
“O‘ZBEKISTON-YAGONA VATAN” TUSHUNCHASINI HAYOTIY MISOLLAR 
BILAN TUSHUNTIRISH
Ro‘zmatova Mo‘tabar Qulmo‘minovna
Qashqadaryo viloyati Dehqonobod tumani 23- maktab o‘qituvchisi
Annotatsiya: Milliy istiqlol g‘oyasi odamlarni ezgu g‘oyalarga ishontrish, ularni uyushtirish, 
oliyjanob maqsadlar sari safarbar etishda ma’naviy-ruhiy jihatdan ulkan ahamiyat kasb etadi. 
Chunki xalqninng ruhi, kayfiyati, hissiy kechinmalari va faoliyat ko‘rstaishga shayligi uning 
harakat kechinmalari va faoliyat ko‘rsatishga shayligi uning harakat dasturi bo‘lgan umummilliy 
g‘oyaga ishonchi bilan belgilanadi. Ana shunday ishonch jamiyat azolarida mustahkam e’tiqodni 
shakllantirib, ularni yanada jipslashtiradi, mamlakat fuqarolarini Vatan manfaatlari bilan 
uyg‘unlashtirishga chorlaydi. Maqolada yagona vatan tushunchasini o‘quvchilarga yetkazishda 
o‘quv-metodik usullardan foydalanish haqida ma’lumot beraman.
Kalit so‘zlar: vatan, yagona vatan, mafkura, vatan manfaatlari, istiqlol, sportchilar yutug‘i, 
demokratik amdozalar
Mustahkam e’tiqodga ega bo‘lgan va komil ishonch asosida o‘z hayot yo‘lini aniq belgilab 
olgan inson yot va zararli g‘oyalar tasiriga aslo berilmaydi, o‘tkinchi qiyinchiliklarga bardosh 
beradi. Unda g‘oyaviy iroda mustahkam bo‘ladi. Milliy istiqlol g‘oyasi xalqimizning yangi jamiyat 
qurish borasidagi harakat dasturi hisoblanadi. Milliy istiqlol g‘oyasining maqsad va vazifalari 
umuinsoniy qadriyat ustuvorligi tamoyiliga to‘la-to‘kis mos keladi. Ular mamlakatimizning 
jahondagi ilg‘or davlatlar tajribasi asosida mafkuraviy jarayonlarda fikrlar xilma-xilligi va 
qararshlar rang-barangligi, demokratik erkinliklar va inson huquqlarini saqlashga doir xalqaro 
andozalarga hamohangligi bilan ham katta ahamiyatga ega. Shu ma’noda milliy istiqlol 
g‘oyasining maqsad va vazifalari umubashariy tamoyillar, mintaqaviy jarayonlar va milliy 
manfaatlar o‘rtasidag o‘zaro aloqadorlikni o‘zida aks ettiradi, shu bilan birga, xalqimizning 
iroda-intilishlarini namoyon etuvchi samarali tizimga aylanadi. Insoniyat taraqqiyotga intilar 
ekan, ugda bunyodkorlik hissi mavjud ekan, ilg‘or g‘oyalar dunyoga kelaveradi. Bosqinchilik, 
talonchilik intilishlari buzg‘unchilik g‘oyalar tasirida yuzaga chiqadi. Shu boisdan ham bunday 
zararli g‘oyalarga qarshi kurashga doim tayyor turish, yot g‘oya va mafkuralardan ogoh bo‘lish 
hayotiy zarurat bo‘lib qolmoqda.
Mamlakatimizning ko‘pmillatli xalqi ongida “O‘zbekiston-yagona Vatan” degan tushunchani 
qaror toptirish istiqlol mafkurasining muhim vazifalalridan biridir. Bunda “Yagona Vatan” g‘oyasi 
o‘zining tub mohiyati bilan milliy mustaqilligimizga putur yetkaziladigan mahalliychilik, oshna-
og‘aynichilik illatlarini tag-tomiri bilan yo‘qotishda, yurtimizda istiqomat qilayotgan turli xalq va 
millat vakillarida yagona vatan farzandi ekanligi bilan faxrlanish tuyg‘usini tarbiyalashda muhim 
ahamiyat kasb etadi. Vatan ravnaqi, el-yurt tinchligi va xalq farovonligi uchun fidoyilik iymon-
etiqodli ajdodlarimizdan bizgacha yetib kelgan buyuk merosdir. Chut el bosqinchilariga qarshi 
sabot-matonat bilan kurashgan Shiroq, To‘maris, Jaloliddin Manguberdi, Temur Malik singari 
ulug‘ sarkarda va xalq qahramonlarining jasorati bugungi kunda ham vatandoshlarimizda faxr 
va g‘ururlanish tuyg‘usini kuchaytiradi. Mustabid tuzum qatag‘onlarining qurboni bo‘lgan Fitrat, 
Cho‘lpon, Abdulla Qodiriy, Usmon Nosir va boshqalalrning jasorati el-yurtimiz mustaqilligi, 
ozodligi yo‘lidagi fidoyilikning yorqin namunasidir. Xalqimiz ongiga iymon-e’tiqod, halollik, 
insof-diyonat, mehnatsevarlik, sahiylik fazilatlarini singdirish milliy istiqlol mafkurasining 
muhim vazifasidir. Milliy mafkura asosida amalga oshiriladigan barcha vazifalalr oxir-oqibatda 
yagona maqsadga – Vatanimiz mustaqilligini mustahkamlag, yurtimizni ozod va obod etish, 
farovon jamiyat qurish uchun xizmat qiladi. Bunyodkor mafkuraning safarbar etuvchi roli tub 
ijtimoiy-iqtisodiy yuksalishlarda, jamiyat hayotidagi ma’naviy o‘zgarishlarda yaqqol ko‘zga 
tashlanadi. Buni xalqlarning chet el bosqinchilariga qarshi kurashida, turli bunyodkorlik 
ishlarida, chunonchi hashar yo‘li bilan suv inshootlari, ko‘priklar, yo‘llar, shahar va qishloqlar 
qurishdagi umumiy safarbarlik ishlarida ko‘rish mumkin. Jamiyatda turli ijtimoiy guruhlar, sinflar, 
qatlamlar mafkura asosida siyosiy-ijtimoiy jarayonlarga o‘z munosabatlarini belgilaydilar. Biroq, 
mafkuraning safarbar etuvchilik xususiyati ijtimoiy o‘zgarishlar jarayonida doim ham ko‘zga aniq 
tashlanavermaydi, balki, tub ijtimoiy o‘zgarishlar davrida yaqqolroq namoyon bo‘ladi. Masalan, 
mamlakat mustaqilligi va yaxlitligiga tahdid soladigan mafkuraviy xavf-xatarlar kuchaygan 

---

578
10
paytlarda kishilarni Vatan istiqloli, ravnaqi yo‘lida jipslashtirish va safarbar etishda milliy 
mafkura muhim rol o‘ynaydi. O‘zining Vatan deb atalmish ulug‘ bir oilaga mansubligini his etish 
tuyg‘usi o‘z-o‘zidan paydo bo‘lmaydi, balki muttasil va izchil tarbiya samarasi o‘laroq, yuzaga 
keladi. Oiladagi totuvlik, ahillik, mehr-shafqat xislatlari uzluksiz ravishda turli shakllarda olib 
boriladigan axloqiy tarbiyaning mahsuli bo‘lgani kabi, jamiyatning g‘oya xilma-xil qatlamlarini 
umumiy manfaatlar atrofida jipslashtirish, odamlar o‘rtasida hamjihatlik, totuvlik, o‘zaro yordam 
xislatlarini shakllantirish ham izchil tarbiya vositasida amalga oshiriladi. Milliy istiqlol g‘oyasi 
kishilar ongiga teran singishi bilan ular umumiy maqsad sari intiluvchi mslakdoshlarga aylanadilar.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. Karimov I. A. Jamiyatimiz mafkurasi xalqni – xalq, millatni – millat qilishga xizmat etsin. 
Biz kelajagimizni o‘z qo‘limiz bilan quramiz. Toshkent. 1999
2. Mirziyoyev Sh. M. Erkin va farovon, demokratik O‘zbekiston davlatini mard va oliyjanob 
xalqimiz bilan birga quramiz. “Xalq so‘zi” gazetasi, 2016 yil 14 dekabr 
3. Mamashakirov S. Tog‘ayev Sh. Erkin va farovon hayot qurilishining g‘oyaviy va mafkuraviy 
masalalari. Toshkent. “Ma’naviyat”. 2007

---

579