Масъул муҳаррир


MATEMATIKA DARSLARIDA MASALALAR YECHISHNI O‘RGATISH



Download 7,57 Mb.
Pdf ko'rish
bet221/584
Sana22.02.2022
Hajmi7,57 Mb.
#82747
1   ...   217   218   219   220   221   222   223   224   ...   584
Bog'liq
10.Pedagogika yonalishi

10
MATEMATIKA DARSLARIDA MASALALAR YECHISHNI O‘RGATISH 
METODIKASI
Shavkatova Shoira Shavkatovna
Sirdaryo viloyati Sirdaryo tumani
40 – maktab boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi
+ 99891 103 25 45 
Annotatsiya: ta’limni isloh qilish, xalqaro baholash dasturlariga tayyorlash, o‘quvchilarda 
matematik salohiyatni oshirish, boshlang‘ich sinflarda matematik masalalar yechish qobilyatini 
shakllantirish haqida ma’lumotlar berilgan.
Kalit so‘zlar – masalalar, matematik savodxonlik, kundalik o‘quv faoliyat.
Ta’limni isloh qilish yo‘nalishlari sifatida ta’lim tizimining kadrlar salohiyatini tubdan 
yaxshilash, davlat va nodavlat ta’lim muassasalarining har xil turlarini rivojlantirish, majburiy 
umumiy o‘rta ta’limdan o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limiga o‘tilishini ta’minlash, ta’limni 
boshqarish tizimini takomillashtirish, ta’lim jarayoni va kadrlar tayyorlash sifatiga xolis baho 
berish tizimini yaratish, ta’lim va ilm-fan bilan bog‘liq chet el hamda xalqaro tashkilotlar bilan 
hamkorlikni kengaytirish kabilar belgilandi.
Mamlakatimizda 
boshlang‘ich 
sinflarda 
matematika 
o‘qitish 
umuman 
maktab matematika kursini o‘zlashtirishning dastlabki bosqichi sifatida qaraladi, Shu sababli 
boshlang‘ich sinflarda ishlashda o‘rta maktabda matematika o‘qitishda ko‘zda tutiladigan umumiy 
masalalarni hisobga olish va bu masalalarni hal etishda boshlang‘ich ta’limning ahamiyatini to‘g‘ri 
baholash kerak. Boshlang‘ich sinf matematika o‘qitish jarayonida soda masalalarni yechishni 
o‘rgatishni tashkil etish orqali o‘quvchilarning matematik tafakkurlarini shakllantirish, kasbiy 
ko‘nikmalarni tarkib toptirish, umumlashtirish kabi xususiyatlarni o‘quvchilarda shakllantirish 
masalasi hozirgi kunning dolzarb muammolaridan biri sifatida qarab kelinmoqda.
Ushbu ta’lim jarayonining markazida esa ta’lim jarayonining sub’ekti bo‘lgan o‘quvchi 
hamda ushbu jarayonning rahbari – o‘qituvchi turmog‘i lozim. Chunki bu ikkala shaxsning 
hamkorligi, o‘zaro muloqoti, bir-biriga ko‘rsatadigan ijobiy ta’siri eng zamonaviy, demokratik 
talablar asosiga qurilishi maqsadga muvofiqdir. Buning uchun birinchi navbatda o‘qituvchi:
-o‘quv biluv jarayoniga qo‘yilgan talablar;
-ta’limni tashkil etish va boshqarish yo‘llari va prinsiplari;
-o‘quvchini aqliy hamda jismoniy jihatdan rivojlantirish metodlari;
-o‘quvchi bilan hamkorlik qilish, uni bilim olishga va kasb tanlashga yo‘naltirish;
-o‘quvchi yoshlarning kundalik faoliyatini to‘gri tashkil etish;
- ular bilan do‘stona muloqotga kirishish;
- kundalik o‘quv faoliyati jarayonida uchraydigan muammolar va kelishmovchiliklarni bartaraf 
etish yo‘llarini birgalikda izlash;
- o‘quvchilar orasida ishchanlik muhitini vujudga keltirish; ularning faoliyatini aniq va to‘g‘ri 
baholashi kerak.
Respublikamizda amalga oshirilayotgan uzluksiz ta’lim tizimining isloxoti ta’limda qotib 
qolgan ko‘p qoidalarning o‘zgartirilishini, respublikadagi ijtimoiy iqtisodiy o‘zgarishlarni xisobga 
olgan, ilmiy asoslangan yangi, yaxlit tizimning shakllanishini taqozo etadi.
Masalan : O‘quvchida 14 ta rangli va 2 ta oddiy qalam bor. O‘quvchida hammasi bo‘lib 
nechta oddiy qalam bor?
Berilgan :Yechish :
14 ta rangli qalam 
14 + 2 = 16 ta
2 ta oddiy qalam 
Jami qalam nechta? Javob: 16 ta
Bu masala orqali o‘quvchilarda ayirish haqida tushunchani shakllantirish, mustahkamlash 
va yig‘indini topishga doir bilimlar hosil bo‘ladi. Masalalar yechish orqali o‘quvchilarda yangi 


308
10
bilim vujudga keladi va mavjud bilimlar tadbiq qilinadi, shu orqali mustahkamlanadi. Masalan, 
bilimlarning shaklanishida nazariyani amaliyot bilan o‘qitishni turmush bilan bog‘liq olib boorish 
imkonini beradi. Masala yechish orqali xarid qilingan narsaning narxini, kvartira ta’mirlashning 
bahosi, poyezdga kechikmaslik uchun uydan qachon chiqish kerak, degan turli xildagi amaliy 
hisoblashlarni hal qilib beradi. O‘quvchilar masalalarni yechayotganda turli xil matematik 
tushunchalar – son, arifmetik amal, qo‘shiluvchi, yig‘indi, qoldiq kabilar bilan tanishadilar, 
shuningdek atrof muhitdagi, fandagi, texnikadagi turli xil bog‘liqli muammolar bilan tanishadilar 
va uni yechadilar.
Matematika o‘qitishda tashkil etilgan soda masalalarni yechish o‘quvchilarning matematik 
bilimlarini chuqurlashtirish va kengaytirish, murakkab misol va masalalarni yechishni mashq 
qilish, matematikaning hayot bilan bog‘liq bo‘lgan tomonlarini tushunishlariga imkon beradigan 
faoliyat turlaridan biridir.
FoydalanilganAdabiyotlar :
1. Karimov.I.A. “O‘zbekiston buyuk kelajak sari” T-“O‘zbekiston” 1998 y 686 bet
2. Jumayev.M. vab.q.“Boshlang‘ich sinflarda matematika o‘qitish metodikasi” T- 2005 y 312 
b
3. Mardanova F.I. «Matematikadan test topshiriqlari» 4-sinf T-O‘qit 2007-y


309

Download 7,57 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   217   218   219   220   221   222   223   224   ...   584




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish