Масъул муҳаррир: академик Т. Н. Долимов, г м. ф д., проф

223-расм. Эрта пермнинг ўсимликлари: сигиллариялар, каламитлар, 
кордаитлар, дарахтсимон ва уруғли папоротниклар.
http://haiate.narod.ru
Беннетитлар орасида буталар ҳам, дарахтлар ҳам бўлган. 
Мезофитда гинкголи ва игнабарглилар - арча, кипарислар ва қайиналар 
ҳам кенг тарқалган. Улкан секвойялар пайдо бўлган. Нам жойларда 
папоротниклар, ботқоқлашган жойларда эса қирқбуғумлар ўсган (224-
расм).
Фойдали қазилмалари.
Кўмир.
Карбон даврининг характерли 
хусусияти 
бўлиб 
тошкўмир 
қатламларининг 
ҳосил 
бўлиши 
ҳисобланади. Палеогеографик ва палеотектоник шароитларнинг ўзига 
хослиги экзоген фойдали қазилмаларнинг шаклланишига олиб келган. 
Нам иқлимли ўлкаларда Ер тарихидаги энг қадимий кўмир қатламлари 
шаклланган. Бу ёшдаги кўмир конлари Тиманда ва Кузнецк 
ботиқлигида ривожланган.

---

529 
224-расм. Кечки пермнинг мезофит ўсимликлари.
 
http://wwlife.ru 
Фаол кўмир тўпланиши платформаларда, чекка ва тоғоралиғи 
ботиқликларида, континентичи ҳавзаларида ҳам давом этган. Карбон 
ёшидаги кўмирлар бутун дунё заҳирасининг деярли 30 % ни ташкил 
этади. Йирик кўмир конлари Шимолий яримшарда жойлашган. Бу 
Донецк, Қарағанда, Қизил, Москвабўйи, Экибастуз ҳавзаларидир. 
Кузнецк, Минусиа ва Тунгус ҳавзаларидаги қўмир ётқизиқларининг бир 
қисми карбон ёшига эга. Ғарбий Европада Польша, Чехия, Германия, 
Бельгия, Францияда ҳам шу ёшдаги кўмир конлари мавжуд.
Эрта перм учун ҳам кўмир конлари характерлидир. Дунёдаги 
кўмир заҳираларининг тўртдан биридан кўпроғи Печора ва Таймир, 
Шарқий Хитой, Ҳиндистон, Австралия, ЖАР кўмир ҳавзаларида 
тўпланган. Бундан ташқари Минусий, Кузнецк ва Тунгуска 
ҳавзаларидаги кўмирли горизонтларнинг устки қисми ҳам перм ёшига 
эга. 

---

530