|
Talabalarni o‘qitishda masofaviy ta’lim qanchalik zarur?
Bu o‘qituvchi va talabalar o‘rtasidagi onlayn dars jarayonidir. Bunday darslar uchun avvalo kommunikatsiya, masofaviy ta’lim uslubiy materiallari, elektron va odatdagi darsliklar, audio va video darsliklar, onlayn darslar (internet sahifa) elektron kutubxonalar, testlar, multimedia elektron darsliklar va albatta, internetga ulangan kompyuter kerak bo‘ladi.
Bunday ta’limda talaba har kuni ta’lim muassasasiga borishi shart emas. SHu bilan birga bu tizim vositasida salomatligi cheklanganlar, uzoq hududlarda yashovchi bolalar, hatto mahkumlar bilan birga bo‘lib turgan yoshlar ham ta’lim olishi mumkin.
Kattalarga esa masofaviy ta’limda o‘z mehnat faoliyatidan ajralmagan holda ta’lim olish va malaka oshirishlariga imkoniyat yaratiladi. Bundan tashqari, masofadan turib o‘qiganda bir necha kurslarda bir vaqtning o‘zida ta’lim olish imkoni mavjud.
SHu bilan bir qatorda masofaviy (elektron) o‘qitishni joriy etish orqali quyidagi vazifalarni amalga oshirish nazarda tutiladi:
masofaviy, elektron va aralash ta’limni joriy etish orqali har yili o‘qitiladigan talabalar sonini sezilarli darajada oshirishga erishish;
talabalarning muayyan sohalaridagi qobiliyatini aniqlash imkoniyatini beruvchi aniq va har tomonlama diagnostikasini amalga oshirish asosida masofaviy kurslarni tashkil etish;
talabalarini o‘qitish bo‘yicha belgilangan vazifalarning sifatli bajarilishini ta’minlash;
masofaviy va an’anaviy o‘qitish shakllarini integratsiyalash orqali o‘quv jarayoni samaradorligini oshirishga erishish;
axborot-kommunikatsiya va masofadan o‘qitish texnologiyalarini joriy etish;
masofadan o‘qitish – talabalar ta’lim jarayoniga xos bo‘lgan barcha komponentlarni (maqsad, mazmun, usul, tashkiliy shakllar, vositalar) internet texnologiyalaridan faol foydalangan holda masofadan turib amalga oshiriladigan o‘qitish shakli hisoblanadi;
elektron o‘qitish – axborot-kommunikatsiya texnologiyalari vositalari, elektron ta’lim resurslari yordamida amalga oshiriladigan o‘qitish tizimi;
aralash o‘qitish (“Blended Learning”) – bu an’anaviy o‘qish bilan elektron shaklda mustaqil o‘qishning integratsiyasi bo‘lib, o‘quv jarayonining ayrim elementlari elektron ta’lim muhitida olib boriladi;
adaptiv o‘qitish – bu tinglovchilarning tayyorgarligi, qobiliyati, maqsadlari, motivatsiyasi va boshqa xususiyatlarini hisobga olgan holda individual o‘rganishga asoslangan o‘qitish modeli hisoblanadi;
on-line rejimida (sinxron) o‘qitish – masofadan turib real vaqt rejimida mashg‘ulotlarni olib borish;
off-line rejimida (asinxron) o‘qitish – masofadan turib elektron o‘quv resurslarini mustaqil o‘zlashtirish;
amaliy mashg‘ulotlari – umumlashtiruvchi xususiyatga ega bo‘lgan amaliy mashg‘ulot, laboratoriya ishi, seminar-trening, interfaol mashg‘ulotlar ko‘rinishida tashkil etiladi;
ommaviy ochiq onlayn kurslar (MOOS) – bu internet orqali ko‘pchilik kirish imkoniyati mavjud bo‘lgan onlayn kurslar.
Masofaviy malaka oshirish kurslari o‘quv jarayonini qisqa muddatli kurslar shaklida amalga oshirish uchun shakllantirilgan quyidagi o‘qitish texnologiyalarini tavsiya sifatida keltirish mumkin. Masofaviy shaklda qisqa muddatli kurslar o‘quv jarayoni sinxron va asinxron shakllarida amalga oshirilishi nazarda tutiladi:
sinxron o‘qitish – real vaqtda elektron shaklda o‘qitish. Bunday o‘qitishni tashkil etish vositalariga videokonferensiya, chat, vebinar va boshqa vositalar kiradi. Bu kabi vositalar asosida o‘qish jarayoni real vaqt rejimida amalga oshiriladi;
asinxron o‘qitish – bunda o‘qitish har bir tinglovchining o‘zi uchun qulay bo‘lgan turli vaqtlarda mustaqil o‘qish shaklida amalga oshiriladi. Bunday o‘qitishda ta’lim muassasasidan uzoqda bo‘lgan tinglovchilar mustaqil ravishda tegishli o‘quv dasturlari bo‘yicha yagona o‘quv-metodik materiallar asosida olib boriladi.
Sinxron va asinxron rejimida o‘qish jarayonida o‘quv mashg‘ulotlarga ko‘ra talabalar belgilangan vaqtlarda modullar bo‘yicha joriy, oraliq nazorat ishlarini bajarishi lozim bo‘ladi.
SHuningdek, mustaqil malaka oshirish jarayoni oxirida talabalarning modullarni o‘zlashtirganligi, nazorat ishlarini bajarganligi yuzasidan olib borilgan monitoring natijalari asosida tahliliy xulosalar tayyorlanishi nazarda tutiladi. Bunda sifatli o‘quv natijalariga erishish mezonlari sifatida o‘qish vaqti, talabalarning o‘zlashtirishi, qayta aloqa sifatini talab darajada ta’minlash maqsadga muvofiq.
SHunday qilib, ushbu shaklda amalga oshirilgan masofaviy kurslar talabalarga qonunchilikdagi yangiliklarning mazmun-mohiyatini etkazish, soha faoliyatining ilg‘or yutuqlarini o‘rgatish, faoliyat uchun zarur kasbiy mahoratini oshirish, tizimli kamchiliklarni bartaraf qilish ko‘nikmalarini rivojlantirish hamda xodimlarning kasbiy faoliyati davomida tayyorgarligini doimiy oshirishi, o‘z vaqtida nazariy va amaliy bilimi, ko‘nikma va malakalarini amaliyotda qo‘llashi orqali kasbiy kompetentligini takomillashtirishda samaradorlikni ta’minlashga xizmat qilishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
