131
QARAMA-QARSHI YO'NALISHDAGI
HARAKATGA DOIR MASALALAR
1.
Masala. Naima o‘qiydigan maktab ularning uyidan o‘ng tarafda,
Naimaning opasi Nozima o‘qiydigan litsey esa uydan chap tarafda.
Opa-singil bir vaqtda uydan chiqdi va qarama-qarshi yo‘nalishda
biri maktabga, ikkinchisi litseyga y o l oldi. Naimaning yurish tezligi
50 m/min, Nozimaniki esa 60 m/min. 5 minutdan so‘ng ular orasi
dagi masofa necha metr boladi?
qancha y o l yuradi?
50 m/min • 5 min = 250 m.
2) Nozima 5 minutda qancha yo‘l yuradi? 60 m/min • 5 min = 300 m.
3) 5 minutdan so‘ng ular orasidagi masofa necha metr boladi?
250 m + 300 m = 550 m. Javob: 550 metr.
1) 1 m in u td a N a im a va N ozim a b ir -b ir id a n n e ch a m etr
uzoqlashadi? 50 m+60 m=110 m.
2) 5 minutda opa-singillar bir-biridan necha metr uzoqlashadi?
110 m • 5 = 550 m. Javob: 550 m.
2.
Samarqanddan ikki mashina bir vaqtda qarama-qarshi yo‘nalishda
yolga chiqdi. Birining tezligi 60 km/soat. Ikkinchisiniki 70 km/ soat.
3 soatdan so‘ng ular orasidagi masofa necha kilometr boladi?
3.
T osh k en td a n ik k ita a vtom ob il b ir v a q td a q aram a-qarsh i
yo‘nalishda yolga chiqdi. Birining tezligi 55 km/soat. 4 soatdan keyin
ular orasidagi masofa 480 km boldi. Ikkinchisining tezligini toping.
Yechish. I usul
1) Naima 5 minutda
II usul
Qarama-qarshi yo‘nalishdagi harakatda jismlarning bir-biridan
uzoqlashish tezligi ular tezliklarining yig'indisiga teng.
f
4,
Buxorodan ikkita velosipedchi bir vaqtda qarama-qarshi tomonga
yolga chiqdi. Birining tezligi 12 km/soat, ikkinchisiniki 15 km/soat.
Necha soatdan so‘ng ular orasidagi masofa 54 km boladi?
5.
X ivadan bir vaqtda qaram a-qarshi yo‘nalishda
132
piyoda va velosipedchi yolga chiqishdi. Piyodaning
tezligi 5 km/soat. Velosipedchining tezligi undan
3 marta ortiq. 2 soatdan keyin ular orasidagi masofa necha kilometr
boladi? Ikki usul bilan yeching.
6
.
Maktabdan N argiza va Dinoraning uylarigacha bolgan masofalar
o‘zaro teng. Qizlar m aktabdan bir vaqtda chiqib uylariga ketdi.
N argizaning yurish tezligi 60 m /m in va u uyga 10 m inutda yetib
keldi. Dinora uyiga undan 2 minut kech keldi. Dinoraning yurish
tezligini toping.
7.
A shahardan poyezd 60 km/soat tezlik bilan y olg a chiqdi. Oradan
1 soat o'tgach, shu A shahardan qaram a-qarshi yo‘nalishda
80 km/soat tezlik bilan ikkinchi poyezd yolga chiqdi. Necha soatdan
so‘ng bu poyezdlar A shahardan baravar uzoqlikda bo‘ladi?
8
.
C q ish lo q d a n A v a B q ish lo q la rg a q a ra b b ir va q td a ikki
velosipedchi y o lg a chiqishdi.
B ga ketayotgan velosipedchining
tezligi 15 km/soat. A ga ketayotgan velosipedchining tezligi unga
qaraganda 3 km /soat kam . B ga velosipedchi 3 soatda yetib
keldi, A ga esa velosipedchi undan 1 soat keyin keldi. A va B
qishloqlar orasidagi masofani toping.
A * ----------------------------<
c
*--------------
9.
C v a B shaharlar orasidagi m asofa 350 km. A va C shaharlar
orasidagi m asofa esa undan 50 km kam .
C dan A va
B ga qarab
bir vaqtda ikkita poyezd y olga chiqdi. B ga ketadigan poyezdning
tezligi 50 km /soat, A ga ketayotgani 1 soatda 60 km y o l yuradi.
4 soatdan keyin: A ga, B ga yetish uchun necha kilometr qoladi?