Машиналардан фойдаланиш ва таъмирлаш кафедраси доценти

ҚИШЛОҚ ХЎЖАЛИГИДА ТРАКТОР ВА АВТОМОБИЛЛАР, УЛАРГА ҚЎЙИЛАДИГАН ТАЛАБЛАР
Трактор ва автомобиллар илмий асосланган ҳоссалар ва кўрсаткичларга таянган маълум фойдаланиш талабларга жавоб бериши керак. Энг муҳим талабларга қуйидагилар киради:

• Юқори унумдорлик ва иқтисодни таъминлаши керак,
• Комплекс қишлоқ хўжалик ишларни энг қулай, яхши агротехник муддатларда сифатли бажариши керак,
• Экологик характерга эга бўлиши, зарарли компонентлар бўлган двигателлардан чиқадиган газлардан атмосферани ифлосланишига йўл қўйилмаслиги керак,
• Машиналарнинг юриш қисмлари йўл ва тупроққа салбий таъсир кўрсатмаслиги керак.

Қишлоқ хўжалигида фойдаланиладиган тракторларга қўйиладиган агротехник талаблар:

• Ҳар қандай юзали йўллардан, экин қатор ораларидан ўтувчан бўлиши керак
• Тортиш кучи ва тезлиги ҳамда манёврчанлиги бўйича маълум ўзгарувчан қийматлар оралиғига эга бўлиши керак
• Юриш қисми билан тупроққа энг кам зарарли таъсир этиши керак
• Технологик жараённи сифатли бажариши керак
• 4Х4 ва 4Х2 схемадаги тракторларнинг дала ва тупроқли йўлларда шатаксираши 14 – 16 % дан ошмаслиги керак
• Трактор юриш қисмининг тупроққа таъсири 110 кПа дан, занжирли тракторлар учун 45 кПа дан ортмаслиги керак
• Ғилдиракли тракторлар учун энг кам бурилиш радиуси 3…4,5 м, умуммий ишларга мўлжалланган чопиқ тракторлар учун 6,5…7,5 м ва занжирли тракторлар учун 2…2,5 м атрофида бўлиши керак.

Қишлоқ хўжалиги тракторлари турлари

46-62 о.к.
38 - 46 о.к.
110 о.к.
80 о.к..
4К4
4К4
4К2
3К2
4К4
4К2
4К4 250 о.к
4К2
4К2 юқориклиренсли
3К2
4К4 с
3К2
4К2 юқориклиренсли
4К2
4К4
140 о.к..
Дизелли
Дизелли
Газли
Газли
4К2
4К4
Қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришида автомобил транспортлари билан бир қаторда барча тортиш класси, типи ва вазифасига кўра трактор транспорт агрегатлари ҳам кенг қўлланилиб келмоқда.
Тракторларнинг динамик кўрсаткичлари автомобил транспорт воситалари каби тортиш класси, энерго-сиғимлиги, транспорт узатмаларнинг сони ва дипазони, конструктив хусусиятлари, биринчи навбатда юриш қисми бўйича аниқланади.
Шунинг учун аниқ йўл шароити учун транспорт воситасининг тортиш класси қанча катта бўлса юк кўтарувчанлиги ҳам шунча катта бўлади.
Трактор поездларининг спесифик иш шароитларидан келиб чиқиб тракторга меҳнат муҳофазаси ва ҳаракат ҳавфсизлик бўйича махсус ва юқори талаблар қўйилади.