Машиналар ишончлиги ва техник сервис. Machine reliability and maintenance


- расм.Ўзбекистон аграр иқтисодиѐтининг инқирозга тушишининг бош



Download 12,49 Mb.
Pdf ko'rish
bet23/305
Sana25.02.2022
Hajmi12,49 Mb.
#276516
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   305
Bog'liq
Машиналар ишончлиги ва техник сервис

 
1- расм.Ўзбекистон аграр иқтисодиѐтининг инқирозга тушишининг бош 
сабаблари ва ундан чиқишнинг истиқболли йўллари. 
1) Қарор топган 
ишлаб чиқариш 
структураси 
махсулотнинг 
мѝл-кѝллигига 
рақобатдошлиг
и ва 
харидорлигига 
эмас, балки 
саноат 
марказларини 
арзон ҳом ашѐ 
билан 
таъминлашга 
марказлар 
иродасини 
бажаришга 
қаратилганлиги 
ва 
эркинликнинг 
чекланганлиги 
2) Эскитдан 
бизга мерос 
бѝлиб 
қолган АСМ 
нинг 
қолоқлиги, 
махсулотлар
ни қайта 
ишлаш, 
уларни 
тайѐр 
харидоргир 
молга 
айлантириш 
муаммолари
нинг 
(техник ва 
технологик) 
тѝлиқ 
ечилмаганли
ги 
3) Бозор 
муносабатла
рига 
ѝтишнинг 
сустлиги, 
янги 
хѝжалик 
механизмин
инг аграр 
соҳани 
тѝлиқ 
қамраб 
ололмаѐтган
лиги 
4) Қишлоқ 
хѝжалик 
махсулотларига 
давлат харид 
монополиясини
нг сақланиб 
қолаѐтганлиги, 
натижасида 
мавжуд илмий-
техник 
салоҳиятлардан 
самарали 
фойдаланилмаѐ
тганлиги 
5) Асосий ишлаб 
чиқариш 
фондларининг 
таркиби аграр соҳани 
ҳам эволюцион, ҳам 
инқилобий 
ѝзгаришларни амалга 
оширишнинг суст 
бораѐтганлиги, 
субъектив ва 
объектив 
омилларнинг 
мавжудлиги 
Инқироздан чиқишнинг истиқболли йѝллари 
1) Район ва 
муқобил МТП, 
ТСМ, лизинг 
тизимининг 
хѝжаликлар билан 
фаолиятини 
хуқуқий асосга 
қѝйиш, халқ 
ноибларининг 
эътиборини шу 
соҳага кенг жалб 
қилиш 
2) Фермер ва 
томорқа 
хѝжаликларида 
етиштириладиган 
махсулотларни қайта 
ишлаш. Уларнинг ѝз-
ѝзини таъминлаг 
(молиявий, моддий-
техник), меҳнатга 
муттасил хақ тѝлаш 
муаммосини узил-
кесил ҳал қилиш 
3) Қишлоқ 
хѝжалигини 
қайтадан 
иноовациялаш, илм-
фан ютуқларидан, 
илғор 
тажрибалардан,
техник сервис, 
фирмавий 
таъмирлаш, 
маркетинг, лизинг, 
дилер хизматларидан 
кенг фойдаланиш 
4) Барча соҳани 
эркинлаштириш-бу 
камчиликларга барҳам 
бериши мумкин 
Ўзбекистон аграр иқтисодиѐтининг инқирозга тушиш сабаблари ва ундан чиқиш йѝллари 
5) Асосий 
ишлаб чиқариш 
фондларининг 
таркиби аграр 
соҳани ҳам 
эволюцион, ҳам 
инқилобий 
ѝзгаришларни 
амалга 
оширишнинг 
суст 
бораѐтганлиги, 
субъектив ва 
объектив 
омилларнинг 
мавжудлиги 
4) Барча соҳани 
эркинлаштириш 


2-расм. АСМ да қишлоқ хўжалик техникаларидан самарали 
фойдаланиш концепцияси. 
Буюртмачилар дилер компаниясига уни сотиш бѝйича маълум 
маблағ тѝлаши кѝзда тутилган. Бндан ташқари фермерлар, тегишли тѝлов 
шартларига асосан техникаларга хизмат кѝрсатадилар. Агар муддат ичида 
техникаларни сота олмаса, унда у унинг қийматидан маълум фоизини 
буюртмачига тѝлаши керак бѝлади. Иқтисодий шароити яхши бѝлган 
йилларда, дилерлар нақд пул тѝлаган холлардагина фирмалар дилерларга 
прейскурант нархига нисбатан 20-30 фоизгача енгиллик беришлари мумкин. 
Ўрта хол фермерлар АҚШ-да қуйидагиларга эгадир: 2 та комбайн, 
тегишли инвентарлар билан жихозланган 2 та катта ва 2 та кичик тракторлар, 
1 та жатка, 1 та яримтележка, 2 та ѝқли тележкалар, прицеплар ва подборшик, 
тозалаш ва йѝниш жихозлари, бункер-элеватор ва уни тѝлдирувчи ва 
бѝшатувчи жихозлар, кичик устахоналарда энергетик жихозларни таъмирлаш 
ва уларга техник хизмат кѝрсатиш ишлари ташкил этилади. Уларни 
“Machinesheg” –деб аташадилар. Лекин хамма керакли эҳтиѐт қисмлари, 
мойлаш ашѐлари улар фақат дилерлар пунктидаги магазинлардан сотиб 
оладилар. Қоида бѝйича катта шахарлардаги “Impiement-company”-
АСМ да маҳаллий ва чет эл техникаларидан фойдаланиш концепциялари 
Бозор ислоҳатлари туфайли техникалардан фойдаланиш 
усулларини такомиллаштириш 
Янги 
хѝжаликларни 
илмий асосланган 
агротехник 
технологик 
тавсиялар, 
нормативлар ва 
бошқа меъѐрий 
хужжатлар асосида 
юритишга ѝтиш, 
бажарилган 
ишларни синчков 
таҳлил қилиш, 
синтезлаш ва 
баҳолаш 
тадбирларини 
тубдан яхшилаш 
Техникани 
ижарага 
бериш 
(лизинг 
тизими) 
Мураккаб 
техникаларда
н биргаликда 
(шерикликда) 
фойдаланиш 
Техникадан 
ѝзаро 
қѝшничилик 
ѐрдамида 
фойдаланиш
, фирмали 
таъмирлаш 
ва техник 
сервис 
ишлари 
самарадорли
гини 
ошириш 
Махсус 
техникалар 
ѐрдамида 
комплекс 
ишларни 
бажарувчи 
пудрат 
ишларини 
жорий қилиш 
Қисқа муддатга (прокат) 
Узоқ муддатга (аренда), 7 йил 


магазинларида шахар атрофидаги кичик шахарларга қараганда танлаш 
имконияти катта ва уларнинг нархи арзон хисобланади. Агар таъмирлаш 
ишларини бажаришга ѝз кучи етмаса, у холда фермерлар “Impiement-
company”-даги ѐлловчи таъмирловчиларни ишлатишлари мумкин.
Катта миқдорда серхосил экинларни етиштирадиган йирик фермерлар 
кѝпчилик холларда узларининг машина трактор паркларини қишлоқ хѝжалик 
техникаларини доимо янгилаб турадилар. Эскирган машиналар (кѝпи билан 
2-3 йил ишлаган техникалар) ѝрнига замонавийлари билан алмаштирадилар.
Кѝпинча фермерлар фойдаланиш даврида синмасдан яхши сақланган 
эски машиналарини иккинчи ѐки учинчи қѝлларга сотиб юборадилар.
Машиналарни сотишга мувофиқлик масаласи мавжуд техникага 
кетадиган чиқим харажатлари, улардан келадиган фойда нисбатлари тахлил 
этилгандан сѝнггина хал бѝлади.
Аниқроқ қилиб айтганда, машиналарни кайта таъмирлаш учун сарф 
бѝлган чиқимлар анча юқори бѝлганлиги туфайли кѝпчилик фермерлар 
АҚШ-да ѝз техникаларини таъмирлаш мавсумига етказмасдан иккинчи қѝлга 
сотишни афзал кѝрадилар. 
Албатта, бундай машиналарни сотишда унинг эгалари қисман зарар 
кѝрадилар, лекин улар ишончли, ишни бажариш қобилияти анча юқори 
бѝлган янги машиналарни сотиб олиш ҳисобига, иш унумдорлигини ошириш 
эвазига катта фойда олишлари мумкин. 
Шундай қилиб пост-индустриал давлатлардан бири АҚШ-да ишлаб 
чиқарувчи фирмалар ѐрдамида самарали ҳақиқий техник сервис хизмати 
тизими барпо этилган.
Иқтисослашган фирмалар ишлаб чиқарилаѐтган машиналарга уларнинг 
сони ва территориал мансублигидан қатъий назар уларга хзмат кѝрсатишни 
ташкил этаверади.
Ўзидаги барча моделдаги машиналарни узлуксиз эҳтиѐт қисмлари 
билан таъминлашга кафолат беради, гарчи бу моделдаги техникалар ишлаб 
чиқишдан олинганлигига қарамасдан, техник сервис ишлари тѝхтатиб 
қуйилмайди. 
Хорижий давлатлар тажрибасини ѝрганиш натижаларига асосан, 
техник сервис тармоғини кенг ривожлантиришга хѝжаликлар учун хилма хил 
машиналарни ишлаб чиқарувчи - заводлар катта ѝрин эгаллашлари керак. 
Хозирги вақтда Республикамиз эркин бозор муносабатларини 
шакллантириш босқичида турган бир пайтда фирмали таъмирлаш ва техник 
сервис тизимини барпо қилиш ва уни деҳқончилигимизда жадал 
шакллантириб уни кенг жорий этиш зарур. 
Олиб сотиш жараѐни қатнашчилари орасидаги ѝзаро алоқа тизимини 
юзага келтириш, яъни янги техника ишлаб чиқарувчи заводлар билан қишлоқ 
хѝжалик корхоналари, фермер ва таморқа деҳқон хѝжаликларининг 
тѝғридан-тѝғри бѝлинмалар ѐки звенолар билан биргаликда техник марказлар 
эҳтиѐт қисмлар сотувчи магазинли дилер тармоқлари билан алоқа ѝрнатишни 
амалга ошириш зарур. 


3,4,5 

расмда янги хѝжалик юритиш шароитида пахта териш 
машиналарининг ишлаш қобилиятини тиклаш ишларининг технологик 
кетма-кетлиги; ихтисослашган устахоналарда пахта териш машиналари
агрегатларнинг ишлаш қобилиятини тиклаш ишларининг кетма-кетлиги 
ҳамда хозирги даврда фоалият кѝрсатаѐтган туман машина-трактор 
паркларини бошқариш структураси тақдим этилган. 
Шартнома 

Download 12,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   305




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish