Машиналар ишончлиги ва техник сервис. Machine reliability and maintenance

6-расм. Корхоналардаги режалаштириш турлари. 
Оператив ишлаб чиқариш режалаштириш икки қисмдан иборат: 
календар режалаштириш ва оператив бошқариш – яъни диспетчеризациялаш. 
Фермер хѝжаликларида ѐки яқин йилларда ташкил этилган туман МТП 
ларида календарли режалаштириш усули кенг тарқалган. 7-расмда календар 
режалаштиришга тахминий мисол келтирилган. 
7-расм. Хўжалик устахонасида ажратиш-йиғиш бўлимини юклашнинг 
тахминий графиги. 
 
Диспетчерлаштириш – ишлаб чиқариш маромини оператив бошқаришга 
ҳизмат қилади. Йирик корхоналарда бу хизмат тегишли алоқа воситалари ва 
телевизион ускуналарни ѝз ичига олган сигнализация тизими билан жиҳозланган. 
Ишлаб чиқаришни янада такомиллаштириш бу ишларни ташкиллаштириш 
ва бошқаришнинг янги усулларини ва ѐндашувларини излаб топишни талаб 
қилмоқда. Бизда ҳам, хорижий давлатларда ҳам энг кѝп тарқалган тури бу – 
тармоқли бошқариш усули ҳисобланади. Унинг асосий элементлари 9-расмда 
кѝрсатилган. 

---

Графикдаги ҳодиса муайян ва муҳим бѝлиши зарур. Ҳеч қандай ҳодиса 
ундан аввалгиси якунланмасдан олдин содир бѝла олмайди. 
Тармоқли графикни қуришдан дастлабкидан то якуний ҳодисалар сони 
аниқлаб олиниши лозим. Дастлаб йирик тармоқ аниқланади, сѝнг эса улар 
деталларга, яъни майда элементларга ажратиб олинади. Бир ҳодисадан бошқасига 
ѝтиш учун маълум ишни бажариш талаб қилинади. 1-жадвалда ҳодисалар тартиби 
келтирилган. Битта ҳодисадан иккинчисига ѝтиш жараѐнида бажарилиши мумкин 
бѝлган иш турлари берилган. Одатда ишлар сони ҳодисалар сонидан ошиб тушган 
бѝлади. 
Тармоқли график усулининг асосий элементлари 
ишлаш (вақт ва ресурснинг сарф бѝлиши билан боғлиқ жараѐн). 
кутиш (ишчилар орасидаги технологик ѐки ташкилий-тѝхтам 
жараѐнлари). Графикда ишлаш ва кутиш жараѐнлари узлуксиз 
чизиқда тасвирланади. 
фиктив (мавқум) иш (ѝзаро боғланиш) – ишчилар оралиғини тѝғри 
боғлашга хизмат қилади. У вақт ва меҳнатни талаб қилмайди. 
ҳодиса (у графикда айлана, квадрат ва тѝғрибурчак кѝринишида 
тасвирланади). Ҳодисанинг узоқлиги нолга тенг.