Mаshinа vа mexаnizmlаrning tuzilish аsoslаri

VIII. Tekis kinematik zanjirlar uchun P.L.Chebishevning tuzilish formulasi
Tekislikda bG`g`in 3n erkinlik darajasiga ega. BG`g`inlarni IVva V sinf kinematik juftlar bilan bog`lash natijasida erkinlik darajasi kinematik juft sinfiga qarab kamayadi. IV sinf kinematik juft bG`g`inning harakatiga ikkita cheklanish, V sinf esa bitta cheklanish qG`yadi.
Natijada P.L.Chebishevning tuzilish formulasi kelib chiqadi.
W=3n-2P_V-P_IV+q (5)
bu erda n - harakatlanuvchi bo`g`inlar soni;
P_IV,P_V –IV va V sinfli kinematik juftlar soni;
q- tekis mexanizmda ortiqcha bog`lanish soni;


IX. Mexanizmlarda ortiqcha bog`lanish va uni aniqlash
Yopiq kinematik zanjirlarda ortiqcha bog`lanishlar hosil bo`ladi. Kinematik juftlarning zanjir bo`g`inlariga qo`ygan umumiy bog`lanishlari ortiqcha bog`lanish hosil bo`lishining asosiy sababidir. Buni to`rt sharnirli (6-shakl) mexanizm misolida tushuntiramiz.

0 0

17-shakl. To`rt sharnirli mexanizm
Mexanizm tekis bo`lgani uchun uning bo`g`inlari bir yoki parallel tekisliklarda harakatlanishi kerak. Mexanizm bo`g`inlari tekis harakat qilishi uchun kinematik juftlarining o`qlari o`zaro parallel bo`lishi kerak. Bu talab detallarni yuqori aniqlikda tayyorlashni talab qiladi, aks holda kinematik juftlarning o`qlari qiyshayib mexanizm bo`g`inlarini deformatsiya va zo`riqishsiz yig`ib bo`lmaydi. Natijada krivoship va koromislo eyiladi, shatun buraladi.
Ortiqcha bog`lanishlarni yo`qotish zarur.
Bunday mexanizmlar statik aniq bo`lmagani uchun kinematik juftlaridagi reaktsiya kuchlarini statika tenglamalari orqali aniqlab bo`lmaydi.
Masalani hal qilish uchun soni ortiqcha bog`lanishlar soniga teng qo`shimcha deformatsiya tenglamalaridan foydalanish kerak.
Ortiqcha bog`lanishlari yo`qotilgan mexanizmlar statik aniq sistemalar bo`lgan uchun, ularni tayyorlashda yuqori darajadagi aniqlik talab qilinmaydi.