Mashina traktor agregatlarini diagnostikalash va texnik servisi

 
 
 
34-rasm. Barabanli inersion tormoz stendining shartli tasviri: 
1-inersion maxovik; 2-baraban; 3-zanjirli uzatma; 4-elektr magnitli ilashuv;
5- reduktor; 6-elektr dvigateli. 
Bu stendda tormoz samaradorligini tekshirishning fizik mohiyati quyidagicha: 
agar haqiqiy yo‗lda tormoz mexanizmi yordamida to‗g‗ri harakatlanayotgan transport 
vositasining diagnoz energiyasi so‗ndirilsa, stend sharoitida esa transport vositasi 
qo‗zg‗almas bo‗lib, tormoz ta‘siri ostida maxovik massasi va barabanlar 
aylanishining energiyasi so‗ndiriladi. Haqiqiy yo‗l sharoitlarini sun‘iy ta‘minlash 
uchun maxovik massasi shunday tanlanishi kerakki, uning va barabanlarning inersiya 
momenti transport vositasi yurgandagiga o‗xshash diagnoz energiya bilan 

---

116
ta‘minlansin. 
Diagnostikalash texnologiyasi:
stendga transport vositasi o‗rnatilganidan so‗ng 
g‗ildirak tezligi 50-70 km/soatga yetkaziladi va birdan tormozlanadi, stenddagi 
hamma muftalar uziladi. Bunda g‗ildirak bilan barabanlar o‗rtasida tormoz 
kuchlariga qarshi inersiya kuchi paydo bo‗lib, biroz vaqtdan keyin barabanlar va 
g‗ildiraklar aylanishdan to‗xtaydi. Tormozlanish yo‗li barabanlar aylanishi soni yoki 
ularning aylanish davomiyligi bo‗yicha, sekinlashish esa burchak deselerometri bilan 
o‗lchanadi. 
Deselerometr - sekinlashishni o‗lchash asbobi. Asbobning ishlash prinstipi 
undagi ko‗chma inersiya massasining korpusga nisbatan siljishini qayd etishga 
asoslangan. Bu siljish inersiya kuchi ta‘siri ostida ro‗y beradi va transport vositasi 
sekinlanishiga proporsionaldir.Inersion tormoz stendining afzalliklari: yuqori 
darajadagi aniqlik; transport vositalarining tormoz tizimini umumiy baholashga 
qulay. Kamchiliklari: ko‗p energiya sarf qiladi, katta metal hajmli. 
Kuch turidagi tormoz stendi.
Tormoz xususiyatlarini tekshirish uchun 
ko‗pincha kuch turidagi barabanli stendlar ishlatiladi. Xuddi inersiya turidagiga 
o‗xshab, ushbu stend ikki juft rolik (baraban)lar, zanjir uzatmalaridan iborat (35-
rasm). Har bir juft o‗zining motor-reduktoriga ega (4-13kVt). Reduktorlar planetar 
tipida bo‗lganligidan uzatmalar nisbati 32-34, tormozlar sinovida roliklarning 
aylanishi transport vositasining4 km/soat tezligiga to‗g‗ri keladi. 
Stend konstruksiyasining shakli 35-rasmda keltirilgan.