Mashina traktor agregatlarini diagnostikalash va texnik servisi

 
6.1-rasm - T-5A traktorlariga texnik xizmat ko„rsatish va ta‟mirlash jadvali 
Vaqt shkalasi abscissa o‗qi bo‗ylab (o‗nlab yillar yoki oylar bo‗yicha) va 
ordinata o‗qi bo‗ylab - litrda noldan KPgacha bo‗lgan yoqilg‗i sarfi shkalasi va JT 
turlarini almashtirish shkalasi chiziladi. Har oy (o‗n yillik) oxirida ushbu davr uchun 
rejalashtirilgan yoqilg‗i sarfi ordinatasi qayd etiladi. Olingan nuqtalar integral 
yonilg‗i iste‘moli egri chizig‗ini tashkil etuvchi chiziqlar bilan bog‗langan. Tegishli 
texnik xizmat turidan yonilg‗i sarfining integral egri chizig‗i bilan kesishishgacha 
gorizontal chiziq chizish, so‗ngra kesishish nuqtasidan gorizontal shkalaga 
perpendikulyar tushirish, biz ushbu turdagi parvarishlash vaqtini olamiz. Fermer 
xo‗jaligi (brigada) traktorlariga yillik texnik xizmat ko‗rsatish jadvalini tuzish ushbu 
markadagi traktorlar to‗g‗risidagi ma‘lumotlar kiritilgan jadvalni to‗ldirishga 
qisqartiriladi. Mavsumiy texnik xizmat ko‗rsatish soni traktorlar sonining ikki 
barobariga teng deb hisoblanadi. Bu usul ikki usulda ham amalga oshirilishi mumkin 
- analitik va grafik. Bunda hisob-kitoblar traktorlarning markalari bo‗yicha ish vaqti 
bo‗yicha olib boriladi va traktor markalari bo‗yicha integral egri chiziqlar ham 
chiziladi. 

---

49
Ma‘lum bir rusumdagi bitta traktorning rejalashtirilgan yillik ish vaqtini 
aniqlash uchun ushbu markadagi traktorlarning rejalashtirilgan ish vaqtini ularning 
soniga bo‗lish kerak. 
Ko‗rib turganingizdek, traktorlarning rejalashtirilgan ish vaqtini 
aniqlashning ko‗rib chiqilayotgan usuli juda mashaqqatli, chunki u juda ko‗p 
dastlabki ma‘lumotlar va murakkab hisob-kitoblarni talab qiladi, garchi bu juda aniq 
ko‗rinadi, chunki u deyarli hamma narsani hisobga oladi qishloq xo‗jaligi 
korxonasida kutilayotgan ish. Biroq, shu tarzda aniqlangan rejalashtirilgan ish vaqti - 
bu traktorning fermada bajarishi kerak bo‗lgan mexanizatsiyalashgan ish hajmi, 
uning xizmat qilish muddatini hisobga olgan holda bajarishi mumkin bo‗lgan ish 
emas. Bu rejalashtirilgan ish vaqtini aniqlash uchun yuqoridagi usulning eng muhim 
kamchiliklari. Biroq, texnik xizmat ko‗rsatishni rejalashtirishning boshlang‗ich 
nuqtasi bo‗lgan mexanizatsiyalashgan ishlarning rejalashtirilgan hajmini belgilash, 
erishilgan narsalardan universal tarzda amalga oshirildi. SHu bilan birga, u yildan-
yilga ortib bordi, garchi xizmat muddatining oshishi bilan mashinaning salohiyati 
pasayib, mexanizatsiyalashgan ishlarning rejalashtirilgan yillik hajmini kamaytirish 
tabiiydir. Mashina-traktor parkiga texnik xizmat ko‗rsatishni mavjud rejalashtirish 
mexanizatorlar va muhandis-texnik xodimlarni o‗zlariga biriktirilgan qishloq 
xo‗jaligi texnikalariga juda ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo‗ladigan va buning 
natijasida mablag‗larni sezilarli darajada tejaydigan sharoitlarga qo‗ydi. 234-son 
buyrug‗ida nazarda tutilgan o‗z qismini olish imkoniyatidan mahrum. Buning 
sabablaridan biri mashinalar ishga tushirilgandan boshlab foydalanish muddatini 
hisobga oladigan mexanizatsiyalashgan ishlarning yillik hajmini rejalashtirish 
bo‗yicha tavsiyalarning yo‗qligi edi. SHuning uchun mexanizatsiyalashgan traktor 
ishlarining yillik hajmini yillik me‘yoriy yuklama (ilovaning 8-jadval) va 
foydalanishga topshirilgandan boshlab foydalanish muddatini hisobga olgan holda 
rejalashtirish maqsadga muvofiqdir (6.6-jadval).