Машина деталлари бўлими бўйича курс лойихалаш ишини бажариш намунаси

1 – жадвал.

Нисбатан тишли ғилдиракларни жойлашиши	Тиш сиртини қаттиқлиги –НВ
	≤ 350	> 350
Симметрик	1 ÷ 1,15	1,05 ÷ 1,25
Носимметрик	1,10 ÷ 1,25	1,15 ÷ 1,35
Консол	1,20 ÷ 1,35	1,25 ÷ 1,45
бўлганда узатмалар учун кичик қийматлар қабул қилинади. гача консол ғилдираклар учун; гача носимметрик бўлганда доимий куч таъсирида бўлса (узатма, редуктор) қабул қилинади. қиймати (8)- тенглама ёрдамида аниқланади.

Динамик коэффициент К_Н ни ғилдиракни айлана тезлиги “υ” га ва уларни тайёрлаш аниқлиги даражасига нисбатан аниқланади.
Тўғри тишли ғилдираклар учун υ=5м/c гача бўлса, ГОСТ 1643-81 га асосан 8 – чи аниқлик даражаси қабул қилинади.
Қия тишли ғилдирак учун υ=10 м/с гача бўлганда, аниқлик даражаси 8 – чи қабул қилинади ва К_Нν = 1,0÷1,05 деб қабул қилинади. Агар υ = 10÷20 м/с гача бўлганда 7-чи аниқлик даражаси қабул қилинади ва К_нν = 1,05÷1,1 деб қабул қилинади. Бу қийматлардан кичик бўлган ғилдираклар учун қаттиқлиги НВ≤350, агар катта бўлса, НВ>350 қабул қилинади.
Агар узатма ўлчамлари аниқ бўлса К_Hα ва К_нν лар, аниқланиши мумкин (υ – тезлик маълум бўлиши керак). Шунинг учун лойиҳалашни дастлабки ҳисобларида (7 – формуласида) гардишни эни бўйича ёйилган кучларнинг нотекис тарқалганлигини инобатга олувчи коэффициент “К_нβ” ни ўзи иштирок этади.(1 – жадвалга қаралсин).
Кўп ҳолларда редукторларни лойиҳалашда, катталикка асосланилади; тўғри тишли узатмалар учун қия тишли учун шеврон тишли учун деб қабул қилинади.
Қабул қилинган қийматлар асосида ни аниқлаш учун, қуйидаги тенгликдан фойдаланиш керак, яъни
У ҳолда,
(8)
Рухсат этилган контакт кучланиш лойиҳалаш ҳисобида қуйидаги формула ёрдамида аниқланади:
(9)
бу ерда: - базавий цикл сонига асосан контакт чидамлилик чегараси бўлиб унинг қиймати 2 – жадвалда келтирилган.
-ишлаш давомийлигини ҳисобга олиш коэффициенти; агар ғилдирак тишининг ҳар бирини юкланиш цикли, базавийдан катта бўлса, қабул қилинади. Бу қиймат курс лойиҳа ишига мос келади.
Бошқа ҳолларда, яъни циклларни эквивалент қийматида ўзгарувчи кучланиш (базавий) дан кичик бўлса

Агар ғилдирак нормалланган ёки яхшиланган пўлатдан тайёрланган бўлса, ; у ҳолда қабул қилинади. Тобланган пўлат бўлса .
- ҳавфсизлик коэффициенти; Нормалланган ва яхшиланган пўлатдан тайёрланган ғилдираклар учун, ҳамда ҳажмий тобланганда сиртқи мустаҳкамланган тишлар учун оралиқда бўлади.
Шестерня ва ғилдирак материалини танлашда 3-жадвалдаги маълумотлардан фойдаланиб танлаймиз. Иккаласи учун бир хил маркали пўлат танлаш тавсия этилади, лекин шестерня тишини ташқи сирти қаттиқлиги 20÷30 бирлик оралиғида бўлиши керак (Бренель бўйича).


Базавий цикллар сони бўйича контакт чидамлилиги