Машғулот режаси Ёруғликнинг нормал дисперсияси ва унинг таҳлили

Изоҳ: Маъруза вақтида 2-расмдаги физик қонуниятлар батафсил тушунтирилади.

 

3.Дисперсия ҳодисасининг классик назарияси

3.Дисперсия ҳодисасининг классик назарияси

Дисперсия ҳодисасининг классик электрон назарияга асосан муҳит таркибидаги ҳар бир молекула заряди qk ва массаси mk (к-нчи молекула) га тенг бўлган чизиқли осциляторлар йиғиндисидан ташкил топган деб қаралади. Унинг ҳолат тенгламаси қуйидаги қонуният бўйича ўзгаради.

(3)

Ушбу тенгламадаги: - нисбий заряд; N – бирлик ҳажмдаги молекулаларнинг сони; ʄk – осциляторнинг кучи; - осциляторнинг даврий частотаси; - ютилган электромагнит тўлқиннинг даврий частотаси

Муҳитда ютилган электромагнит тўлқиннинг даврий частотаси, осциляторнинг даврий частотасига тенг бўлганда, яъни ёруғлик нурининг синдириш кўрсаткичи кескин ошиб, аномал ҳодиса кузатилади.

 

4. Асосий хулосалар

4. Асосий хулосалар

1.Максвелл назарияси асосида нормал ва аномал дисперсия ҳодисасининг қонуниятларини тушунтириб бўлмайди. Сабаб?

Изоҳ: Максвелл назариясида электромагнит тўлқин тарқалаётган муҳитнинг фақат макроскопик хоссалари эътиборга олиниб, муҳит таркибидаги молекуланинг микроскопик ҳолатни характерловчи хоссалари эътиборга олинмаганлиги ҳақида маълумотлар берилиб, таҳлил қилинади.

2.Электромагнит тўлқин нурланиши таъсирида зарядларнинг мажбурий тебраниши натижасида ҳосил бўладиган дипол моменти Р = Na (N-заррачалар сони, а - заррачаларнинг қутбланиш коэффициенти (а - тўғрисида маълумот берилади) даврий равишда ўзгариб туради. Бу эса иккиламчи электромагнит тўлқинни ҳосил қилади. Иккита қўшни молекулаларнинг тебранишидан ҳосил бўлган электромагнит тўлқинлар ўзаро когерент бўлиб (қандай тўлқинларга когерент тўлқин дейилади?), улар қўшилганда кучаяди. Бу эса аномал дисперсия ҳодисасига сабаб бўлади.

 

3.Аномал дисперсия чегарасида n комплекс қийматни қабул қилади. Бу ҳолда электр майдон кучланганлик вектори нинг фазаси дипол моментининг фазаси билан устма-уст тушмайди. Ушбу ҳолат электромагнит тўлқиннинг ютилишига сабаб бўлади. Натижада аномал дисперсия ҳодисаси кузатилади.