Chirchiq — Sirdaryoning o’ng irrnogM. Chirchiq gidronimi dastlab Temur tarixida tilga olingan. Bobur bu daryoni Chir suyi degan. Mug’ tog’idan topilgan sug’d hujjatlarida (VIII asr) Shosh shahridan ja-nubdagi hududlar haqidagi axborotlarda Chiirchiq degan nom tilga olingan. Shu hujjatlami nashrga tayyorlagan VA Livshits bu - Chirchiq daryosining qadimiy nomi emasmikin degan mulohazani o’rtaga tash-laydi.
Chirchiqni Sir ~ chiq, ya'ni «Kichik Sir (daryo)’ deb izohlash to’g’ridir.
Chig’atoy — q., Toshkent tumani. Chingizxonning ikkinchi o’g’li Chig’atoyning saltanati Chig’atoy ulusi deyilgan. Shu hududdagi Temuriylar davlatining turkiy aholisi chigatoylar deyilgan. Keyinchalik urug’ nomiga aylangan. «O'zbekiston geografik nomlarining toponimik leksikasi» bo’limining lug’at qismidagi Chig’atoy maqolasiga qarang.
Chotqol — Chirchiqning bosh irmoqlaridan biri. Arab geograflari asarlarida J.dg’.I, «Hudud ul-olam»da Jadg’al shaklida qayd qilingan. Etnograf M.S. Andreyev Darvoz tojiklari qayinni chotg’ol deyishlarini aytgan. Shayx Sulaymonning chig’atoycha — usmoniy turkcha lugatida chotqol «notekis yer, dara», hozirgi qirg’iz tilida chatqal — «ikki tog’
orasidagi dara, soylik» demak. Bu so’z o’z navbatida ikki tarkibiy qismdan iborat. Ya'ni chat — ikki daryo bir-biriga qo’shilgan joydagi oralik, qal (qol) «soyliq, jilg’a» ma'nosidagi qo'1 so’zining fonetik varianti bo’lishi kerak.
Chuvalachi — q;, Toshkent tumani, Toshkent shahri mahallasi. Qurama o’zbeklarning tama qabilasiga kiradigan oytamg’ali urug’ining bir tarmog’i chuvalachi (chubalanchi) deb atalgan.
Chuvulloq - q., Bo’ka tumani; Chuvuldoq - q., Ohangaron, -o’rta Chirchiq tumanlari. Naymanlar, qo’ng’irotlar va boshqa qabilalar tarkibida chuvullog (chuvuldoq) urug’i qayd qilingan. Chuvuldoq — urug’ vakillarining laqabi: "qiy-chuv ko’tarib, tartibsiz chug’uriaydigan nrug’" degani.
Cho’yanbo’qsoy — Yuqori Chirchiq tumanidagi Chovlisoyning irmog’i. Bu soyning o’ng qiig’og’ida shlak va archa ko’miri ko’p topil-gani uchun soy shunday atalgan. Demak, bu yerda temir ajratib olingan.
Shampan - q., Parkent tumani. Shu yerda shampan ishlab chiqa-radigan zavod bo’lganidan qishloq shunday atalgan.
Sherxona — q., Boyovut tumani. Boyovut atroflarida sher (arslon) hech qachon bo’Igan emas. Sherxona — etnotoponim. Sher, sherdan tuqqan, shervachcha, sherto’pi kabi urug’ shoxobchalari bor.
Shova ~ q., Bekobod tumani. Shova (showa) - sharshara. Tegir-mon shova yotibdi. Ma'nosi: un tortish uchun don yo’qligidan tegir-mon ishlamay yotibdi: suvi teparoqdan sharshara bo’lib oqib turibdi.
Sho’ralisoy — q., Yangiyoi tumani "Sho’ra o’simligi ko’p joy" ma'nosini bildiradi.
Evalak - q, Bo’ka, Piskent, o’rta Chirchiq tumanlari. Ev&lak (hevalak) degan o’simlik bor. Evalak aslida etnonim.
Eltamg’ali — q., Oqqo’rg’on tumani. Etnotoponim.
Do'stlaringiz bilan baham: |