Ma’ruzalar matni

Mavzu 2. Transport jarayoni asoslari, uni  tashkil etish. 

Transport tashish  ishlarining asosiy kursatgichlari 

Ma’ruza rejasi 

1. Transport jarayoni asoslari. 

2. Tashish  jarayoni va uning elementlari 

3. Transport ishining asosiy kursatgichlari 

 

Adabiyotlar 

1. O’zbekiston respublikasida xalq xujaligini, shu jumladan avtomobil sanoatini bozor iqtisodiyoti 

sharoitlarida rivojlantirish va ularni ekspluatatsiyasini tashkil etish yuzasidan O’zbekiston Respublikasi 

prezidenti I.A. Karimovning ma’ruzalari, xukumat qarorlari, yetuk olim va mutaxassislarning fikrlari, 

chiqishlari va ilmiy maqolalar (1991yildan shu kungacha. 

    2.B.A.Xujayev-Yagona transport sistemasi, T:, 1984 

 

Transport    jarayoni    tushunchasi  xalk    xujaligining  boshka  tarmoklarida  kabul    kilingan  ishlab  

chikarish jarayoni ma’nosida tushuniladi. 

Transport vositalari xarakatlanmaydigan vositalarga  – avtomobil  va temir   yullardagi  kupriklar, 

transport    tunnellari,    puteprovodlar,  xamda:    xarakatlanuvchi  vositalarga  –  avtomobil,  tyagach, 

lokomotiv, tirkama, yarim  tirkama, kema, samolet va boshkalarga  bulinadi. 

Transport    korxonalarning    katta-kichikligi  va  undan  texnikaning  rivojlanganlik  darajasi,  shu 

korxonaning potensial  kuvvatini  bildiradi,  lekin transport oldiga    kuyiladigan vazifalarning bajarilish 

uchun    korxona  potensial  kuvvatidan    tashkari    ish  jarayonlari    texnologiyasi,  uni  tashkil  kilish  va  

boshkarish yaxshi  yulga kuyilgan bulishi zarur. 

Texnologiya  deyilganda  operatsiyalarni  bajarish  va  uni    davom  etish  vakti,  uskuna  xamda 

kurilmalarni  ishlatish tartibi, mexnat sarfi  tushiniladi. 

AKTda    odatda  texnologiya  tushunchasi  korxonalarning  ayrim  bulimlari  bajaradigan  ishlar  va 

ularning vazifalari  nazarda  tushiniladi. 

Temir  yul  bekatlari,  dengiz,  daryo  portlari,  aeroportlar  va    transportga    taalukli    boshka 

korxonalarda    bajaradigan  transport    jarayonlari    texnologiyasi    odatda  ilgaridan  ishlab  chikilgan  va 

tasdiklangan rasmiy xujjatlarga  asosan olib boriladi. 

Transport  jarayonini    tashkil  etish    deyilganda  –  yuk  passajirlar    okimi  (pototi)ni    urganish, 

mijozlar bilan shartnomalar  tuzish,  yuk va  passajirlarni  tashish,  yuk ortish  - tushirish  (passajirlarni 

chikarish -  tushirish)ni  tashkil kilishga karatilgan tashkilotlar ish uslublari tushiniladi. 

Boshkarish deyilganda boshliklar va bokaruvchi raxbar tashkilotlar ish uslublari  tushiniladi.