Maruzalar matni

 
Ranglar va mehnat sharoiti 

---

Buyumlarning rangi unga tushadigan yorug‘likning spekral tarkibiga bog‘liq. Buni 
teatr sahnalarida yaqqol ko‘ramiz. 
Chikago restoranlaridan birida yoritish usulini b
irdan o‘zgartirishdi. Odatdagi
lampa o‘rniga qizil va ko‘k lampa qo‘yishdi. Shundan so‘ng ovqatlar rangi ham o‘zgardi, 
go‘sht kul rang, salat qizg‘ish –
havorang, sut 
–
qizil ko‘rina boshladi. Odamlarning 
ovqatga bo‘lgan munosabati o‘zgardi.
Bu sharoitning eng muhim kompanentlaridan biri 
–
rangdir. Shuning uchun ham 
professor Rabkin laboratoriyasida yashash va ishlash joylarini bo‘yash uchun eng qulay 
ranglar aniqlangan. Ular och sariq, och ko‘k, ko‘kish moviy va to‘q sariq ranglardir.
Lekin bu ranglarni ham bilib ishlatish kerak, masalan, pol, devor, eshik, deraza 
romlari bir xil rangga bo‘yalsa, qanday xunuk manzara hosil bo‘lishini tasavvur qilish 
mumkin,
Chunonchi, bir zavoda rassom sariq devorga havorang plakat ilib qo‘yishni tavsiya 
qiladi. Bu 
esa ham estetik ham fiziologik jihatdan foydali bo‘lib chiqdi. 
Ishlab chiqarilgan standartlar loyixalarda devorlar, pol, shiftlarni optimal 
ranglarga bo‘yash, kichik buyumlarni ko‘zga tashlanadigan ranglarga bo‘yash tavsiya 
etiladi. 
Masalan, mis metalla
r yasaydigan uskunalarni sariq, qo‘ng‘ir, qizg‘ish ranglarga 
bo‘yash tavsiya etilmaydi, chunki bunday rangda ishlanadigan miss detallar yaqqol 
ko‘zga tashlanib turmaydi, ishchi qiynalib qoladi. Bunday uskuna yashil, kulrang, moviy 
ranglarga bo‘yash ma’qulr
oqdir. Lekin meyorini bilish kerak. Chet ellik bir korchalon 
odamlar ko‘proq ovqat yesin, daromad ko‘paysin deb, kafesini qizil rangga bo‘yadi. 
Ammo hayajoni oshgan xo‘rrandalar ko‘proq janjal qiladigan bo‘lib qolishdi va kafega 
zarar keltirdi.
Ranglar shunday tanlanishi kerakki, ular kishining ish qobiliyatiga, kayfiyatiga 
ta’sir qilsin.
Ilmiy tekshirish institutlarida hozir olimlar tomonidan ishlanib chiqayotgan rang 
standartlari sistemasi halq xo‘jaligining har bir tarmog‘ida qulay ranglar iqlimini 
yaratish imkonini beradi, binobarin ish faoliyatini yaxshilaydi, mehnat unumdorligini
oshiradi, mahsulot sifatini yaxshilaydi: demak mamlkatimizda texnika taraqqiyotini
tezlatishga yordam beradi. 
Respublikamiz shaxarlaridagi o‘zbek xonadonlarida, ko‘ch
a eshik, derazalari, 
xovlidagi eshik, derazalar, uy ichkarisidagi devor, shiplar deyarli ko‘pchilik moviy 
ranglarga bo‘yalgan degan savol tug‘iladi. Menimcha buning asosiy sababi, O‘zbekistus 
Respublikasi geografik jihatdan issiq, suv kam, shuning uchun moviy ranglar kishining 
ruhiyatiga psixologik ta’sir qilib, haroratni kamroq his qilishga yordam beradi.