Ma’ruzalar matni 1- ma’ruza: dinshunoslik faniga kirish. Reja

Ash’ariylarning  dunyoqarashida  aql diniy an’ana – naqldan  ustun qo’yiladi.  Ash’ariylar  –
moturidiylik tarafdorlaridan o’nlab aqidaviy masalalarda farq qiladilar. Masalan,  Ash’ariylar  Alloh
o’z bandalariga toqatlaridan tashqari og’ir ishlarni ham buyurishi mumkin desalar, Moturidiylar esa
mumkin emas deydilar. Ash’ariylar Allohni aql bilan tanish vojibligiga ham qarshi turadilar. Dalil
keltira olmaydigan muqallid musulmonning imonini Ash’ariylar qabul emas deydilar. Imon ozayib-
ko’payib turishi, amal imonning tarkibiy qismi deb qarash va boshqalar. 
Ash’ariylarning qarashlarini eng avvalo Eronda (10 asrda) keng tarqalgan Shofi’iylik mazhabi
tarafdorlari   qabul   qilganlar.  Ash’ariyning   o’zi   tayangan    Hanbaliylik  tarafdorlari   bu   maktab
dushmanlari   bo’lib   qolgan.   Biroq  Ash’ariylar   ta’limoti  Baqiloniy,   G’azoliy   va   boshqalarning
asarlari tufayli musulmon olamida katta ta’sirga ega bo’lib, kalomning eng keng tarqalgan oqimiga
aylangan.
Aytish   zarurki,   diniy   ta’limotda  aqida  va  aqidaparastlik    tushunchalarining   maqsad   va
mohiyatini bir-biridan farqlash lozim.