Маърузачи: Тошматов Шуҳрат Амонович

Маърузачи:

Тошматов Шуҳрат Амонович

Интеграция жараёнларига нисбатан ёндашувлар

Халқаро иқтисодий интеграциянинг ривожланиш босқичлари:

Америкалик иқтисодчи Б.Баласса томонидан илгари сурилган иқтисодий интеграция шакллари:

Божхона иттифоқи – ўзаро савдода тўсиқлар бекор қилинган ва аъзо бўлмаган мамлакатларга нисбатан ягона божхона тарифлари асосида умумий ташқи савдо сиёсати олиб бораётган мамлакатлар гуруҳи. Интеграциянинг бу босқичида давлатлар фақат ўзаро тўсиқларни бартараф этибгина қолмай, балки ташқи савдо тўсиқларининг ягона тизимини ва учинчи мамлакатларга нисбатан божхона божларининг ягона тизимини ташкил қиладилар. Бунда иштирокчи мамлакатлар чегаралари билан белгиланган ягона божхона макони вужудга келади.

Умумий бозор – аъзо мамлакатлар ўртасида товарлар, хизматлар, ишчи кучи ва капиталнинг эркин харакатини таъминлашга эришишга харакат қилаётган мамлакатлар гуруҳи. Бу босқичда мамлакатлар ўз миллий чегаралари орқали нафақат товарлар, балки барча ишлаб чиқариш омиллари – капитал, ишчи кучи, технология ва маълумотларни эркин ҳаракати ҳақида келишадилар. Божхона иттифоқини умумий бозорга айлантириш жараёни фақат савдони эмас, балки иқтисодий сиёсатнинг бошқа соҳаларини ҳам қамраб олувчи қонуний меъёрларни уйғунлаштириш масалаларини ҳал этиш билан боғлиқ.

Америкалик иқтисодчи Б.Баласса томонидан илгари сурилган иқтисодий интеграция шакллари:

Иқтисодий интеграция афзалликлари:

Айрим иқтисодий интеграцион бирлашмаларнинг асосий кўрсаткичлари

	Майдони, млн. кв. км	Аҳолиси, млн. киши	ЯИМ (ХҚП), трлн. Долл.	Аҳоли жон бошига тўғри келувчи ЯИМ (ХҚП), минг долл	Аъзо мамлакатлар сони
ЕИ	4,3	501,1	16,1	32,4	27
НАФТА	21,8	482,4	21,8	45,2	3