Ma’ruzachi: Sunnatov. N. B. Ma’ruza: №. 6-mavzu. Falsafaning metod, konun va kategoriyalari Reja



Download 0,74 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/21
Sana31.12.2021
Hajmi0,74 Mb.
#213093
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21
Bog'liq
№-6. Маъруза. Falsafaning metod, konun va kategoriyalari 84eebbac8d75e0d825930233ec0975a4

Rivojlanish  esa  bu  -  progress

1

 tomon  o‘zgarishdir.  Rivojlanish,  aslida  shunday 



o‘zgarishki,  bunda  muayyan  yunalishdagi  yangi  holat  eski  holatning,  yuqori  bosqich  quyi 

bosqichning o‘rnini olib, eski narsa va hodisalar yo‘qolib, ular o‘rnini yangi narsa va hodisalar 

oladi. O‘zgarish esa rivojlanishdan shu bilan farq qiladiki, u o‘z ichiga regress

2

larni ham oladi. 



Rivojlanish  — bu progressdan iborat  o‘zgarish  bo‘lib, keng ma’noda quyidan  yuqoriga, 

oddiydan  murakkabga  qarab  ilgarilab  boruvchi  harakatdir.  Rivojlanish  shunday  o‘zgarishki,  u 

narsa  va  hodisalarning  quyi  bosqichi  o‘rnini  yuqoriroq  bosqich  olishidir.  Rivojlanish  boshqa 

jihatdan  narsa  va  hodisalarning  miqdor  va  sifat  jihatdan  tubdan  o‘zgarib,  boshqa  narsa  va 

hodisalarga aylanishidir. Rivojlanish, umuman olganda, to‘g‘ri chiziq bo‘ylab harakat emas, uni 

bunday  tushunish  xatodir.  Bunday  tushunishni  tabiat  rivojlanishi  ham,  jamiyat  tarixi  ham  rad 

etadi.  Har  qanday  real  rivojlanish  spiralsimon  holda,  uning  har  bir  yangi  o‘rami  oldingisiga 

                                                           

1

Прогресс (лотинчи progress сузидан олинган бўлиб, янгининг ривожи, олдинга томон ҳаракат, ривожланишда қуйи 



босқичдан юқори босқичга ўтиш. дегани) — илгарилаб борадиган тараққиёт. 

2

Регресс (лотинча regress — сўзидан олинган бўлиб, орқага томон ҳаракат, қайтиш дегани) — салбий томон ўзгариш, 



ортта қайтиш, юқоридан қуйи томон бориш. 


qaraganda  kengroq  boyroq,  mazmunliroq,  yuqoriroq,  asosda  egri-bugri  yo‘llar  bilan  sodir 

bo‘ladi. 

Progress  tomon  rivojlanish,  ayniqsa,  jamiyat  hayotida  yaqqol  ko‘zga  tashlanadi. 

Jamiyatdagi  rivojlanish  bir  quyi  ijtimoiy-iqtisodiy  bosqichdan  unga  nisbatan  progressivroq, 

yuqoriroq ijtimoiy-iqtisodiy bosqichlarga o‘tib borish asosida ro‘y beradi. 

Umuman, biz rivojlanish atamasini juda ko‘p ishlatamiz, u bizga tushunarlidek, tuyuladi. 

Aslida  esa,  bu  tushuncha  ifodalagan  jarayon,  biz  o‘ylagandek,  unchalik  sodda  emas. 

«Rivojlanish»  tushunchasi  ko‘p  hollarda  olg‘a  qarab  borishning  sinonimi  sifatida  «progress» 

tushunchasiga  tenglashtiriladi.  Bugungi  kunda  insoniyat  jamiyatining  rivojlanishi,  unda  sodir 

bo‘layotgan o‘zgarishlar rivojlanishning murakkab jarayon ekanligidan dalolat bermoqda. 

Unda  muayyan  davriy  o‘zgarish  bilan  bir  qatorda,  progressga  tomon  takrorlanmas 

o‘zgarishlar, turli xil zigzaglar mujassamligi ham ma’lum bo‘lmoqda. Ayniqsa, keyingi paytlarda 

jamiyatda  yuz  berayotgan  o‘zgarishlar  tahlikali  tendensiyalar,  halokatlar  xavfi  bo‘lgan 

jarayonlarni ham o‘z ichiga olishligi ravshan bo‘lmoqda. Bu jarayonlarni to‘g‘ri tushunib olish 

va ularga to‘g‘ri yondoshib, to‘g‘ri xulosalar chiqarish uchun bizga yangicha fikrlash juda zarur 

bo‘lmoqda. Masalan, bizning shu paytgacha o‘ylamasdan tabiat boyliklaridan talon-tarojlik bilan 

foydalanib kelishimiz natijasida bugungi kunda tabiat o‘z boshidan umumiy tanazzul (tanglik)ni 

kechirishi  xavfi  paydo  bo‘ldi.  SHuning  uchun  tabiat  va  jamiyatda  yuz  berayotgan  hozirgi 

jarayonlarning  tahlili  rivojlanishning  falsafiy  tushunchasini  qayta  ko‘rib  chiqishni  taqozo 

qilmoqda.  Bunga  sabab  rivojlanish  jarayonida  turli  xil  o‘zgarishlarning  ziddiyatli  xarakterlari 

namoyon bo‘layotganligidir.  

Rivojlanish jarayoni shu bilan birga, o‘z tabiatiga ko‘ra turlicha yo‘nalishdagi, bir-biriga 

qarama-qarshi  va  ayni  vaqtda  bir-biridan  ajralmas  tendensiyali  tomonlarga  ham  ega.  Bu 

tendensiyalar differensiatsiya

3

 va integratsiya



4

 jarayonlarining birligidan iboratdir. 




Download 0,74 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish