Ma’ruza№1 Informatika va at fanining maqsad va vazifalari. Zamonaviy axborot texnologiyalar haqida umumiy tushuncha. Zamonaviy shaxsiy kompyuterlar va ularning rivojlanishi

Tayanch tushunchalar: Chuvalchang dasturi, troya dasturi, mutantlar, makrovirus, tarmoq chuvalchangi, global tarmoq, operasiyaviy tizim, algoritmining ishlash xususiyatlari, faylli virus, yuklanuvchi virus, faylli pa­razit turi, makrotil, antivirus skanerlari, o`zgarish taftishchilari

1. Kompyuter texnologiyalar rivojlanishi bilan ma’lumotlar hajmi ko`payishi boshlangan. Shu sababli yoki kompyuter xotirasini ko`paytirish yoki ma’lumotlar hajmini kamaytirish extiyoji paydo bulgan.

Arxivator dasturlar - bu kompyuterdagi ma’lumotlar hajmini o’zgartirib maxsus fayllarga ularni joylashtiradigan dasturlar. Ular hajmni o’zgartirish tezligi va sikish xolatlari bilan ajratiladi. Eng taniqli arxivator dasturlar bu ARJ, RAR va ZIP - UNZIP. Hajmi o’zgargan ma’lumotlar saklovchi fayl - arxiv deb nomlanadi. Arxiv faylning nomi asosan 8 harfdan iborat bo`ladi. Uning turi esa asosan 3 harfdan iborat bo’lib, uqaysi dasturda yaratilganligini kursadi. Masalan: kitob.arj yoki dastur.rar.
Arxiv fayldagi ma’lumotlarni ko’rish va ishga tushirish uchun biz shu arxivni arxivator dasturi yordamida ochishimiz zarur. Ammo shunday arxivator dasturlar haqida mavjud, ular arxivlardagi ma’lumotlar bilan arxivni ochmasdan ishlash imkoniyatini yarata oladilar (ZIPMAGIC dasturi).
Birinchi bo’lib eng tanikli ARJ arxivator dasturi bilan tanishamiz. Ush bu arxivator bita fayldan iborat - ARJ.EXE . ARJ arxivatorni umumiy ko`rinishi:
ARJ komanda -rejim arxiv fayl nomi fayl nomi
Bu yerda arxiv fayl nomi - ma’lumotlar hajmi o’zgartirilib joylanishi kerak bulgan arxiv faylgacha tulik yul yoki agar fayl shu papkada bulsa u xolda arxiv fayl nomi. Fayl nomi esa - hajmi o’zgarishi kerak bulgan fayl yoki fayllar nomlari. Agar ko`rsatilgan nomli arxiv fayl topilmasa, u xolda yangi arxiv fayl yaratiladi. Komanda va rejim - bu lotin harflar, ular ma’nosi qo`yidagi jadvalda ko`rsatilgan:

buyruqlar:
A - arxivlash (arxivga fayl nusxasini qo`shish).
E -arxivdan tiklash
L -arxivdagi fayllar haqida ma’lumot kursatish
T -arxivni tekshirish
D - arxiv ichida o`chirish
X -arxivdan tulik yo`l bilan tiklash