Ma’ruza “Umumiy gidrologiya va iqlimshunoslik” faniga kirish Reja



Download 4,44 Mb.
bet62/100
Sana10.04.2022
Hajmi4,44 Mb.
#540559
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   100
Bog'liq
3. Мa\'ruza matn 301019184931

Ko’lning chuqurligi (hk). Ko’llar gidrologiyasi bilan bog’liq bo’lgan turli muammolarni hal etishda, jumladan ko’llar kosalari shaklini solishtirishda, ko’llardagi dinamik va termik jarayonlarni o’rganishda ularning eng katta (hmax) va o’rtacha (ho’rt) chuqurliklarini aniqlashga zarurat seziladi.
Ko’lning eng katta chuqurligi (hmax) ko’llarda bajarilgan chuqurlik o’lchash ishlari natijasida to’plangan ma’lumotlarni solishtirish asosida aniqlanadi, ya’ni ularning eng katta qiymati tanlab olinadi.
Ko’lning o’rtacha chuqurligi (ho’rt) ko’ldagi suv hajmi (Vk)ni ko’lning suv yuzasi maydoni (Fk)ga nisbati sifatida aniqlanadi:

Ko’llarning yuqorida o’rganib chiqilgan shakl va o’lchamlarini ifodalaydigan ko’rsatkichlarning barchasi ko’lshunoslik fanida juda muhim hisoblanadi. Shuni alohida ta’kidlash lozimki, bu ko’rsatkichlarning deyarli hammasi ko’ldagi suv sathi tebranishiga mos ravishda o’zgaradi. Bundan tashqari, ko’lga daryolar keltirib quyadigan loyqa oqiziqlar bilan ko’l kosasining to’lib borishi natijasida ham ularning qiymatlari o’zgarib boradi.
Ko’llarning maydon va hajm egri chiziqlari.
Maydon egri chizig’i (ba’zan batigrafik, ayrim hollarda gipsografik egri chiziq deb ham ataladi) ko’l chuqurligi bilan unga mos keladigan maydonlarni o’zaro bog’laydi (14.2-rasm). Ko’llarning maydon egri chizig’i chizmalaridan ko’llarni o’rganish bilan bog’liq bo’lgan ilmiy va amaliy masalalarni hal etishda keng foydalaniladi.
Hajm egri chizig’i ko’lning chuqurliklari bilan ularga mos keladigan hajmlar orasidagi bog’lanishlarni ifodalaydi (12.2-rasm).
Ko’rib chiqilgan egri chiziqlarning barchasi, yuqorida ta’kidlab o’tilganidek, limnologik va gidrologik tadqiqotlarda muhim ahamiyat kasb etadi.

12.2 ­ rasm. Orol dengizining maydon va hajm egri chizig’i.



Download 4,44 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   100




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish