Ma’ruza tarmoq pog’onasi oldindan aloqa o’rnatishga asoslangan va oldindan aloqa o’rnatishga asoslanmagan aloqa usullari, ma’lumotlarni marshrutlash usullari. Reja
Tarmoq pog’onasi. oldindan aloqa o’rnatishga asoslangan va oldindan aloqa o’rnatishga asoslanmagan aloqa usullari, ma’lumotlarni marshrutlash usullari.
Reja Marshrutizatorlaming asosiy tavsifi.
Marshrutizatorlaming qo‘llash soshasi bo‘yicha klassifikatsiyasi.
Marshrutizatorlaming asosiy texnik tavsifi.
Marshrutlash protokollari.
MARSHRUTIZATORLARNING ASOSIY VAZIFASI Har bir port bo‘yicha qabul qilinadigan va buferlanadigan tarmoq protokollari paketining sarlavshasini o‘qish va uning tarmoq adresi bo‘yicha paketni keyingi marshrutini kuzatish shaqida qaror qabul qilishdan iborat.
2. Marshrutizatorlar OSI modelining darajalariga mos ravishda uch gurushga bo‘linadi: - Marshrutizatsiya jadvalini tuzish va kirish; portlar bo‘yicha ma’lumotlarni tuzish; portlar bo‘yicha ma’lumotlarni taqsimlash (rasm 10.1).
Uzatish mushitidagi fizik interfeys, tarmoqqa ulangan qurilma kabi marshrutizatorning quyi darajasida elektr signallarini moslashishini, chiziqli va logik kodlashtirishlarni ta’minlaydi.
Global tarmoqqa ulanadigan interfeyslarni marshrutizatorlarda ishlash mumkin bo‘lgan kanal darajasidagi turli protokollarni fizik darajadagi standart aniqlab beradi. Lokal tarmoqning texnologiyasida fizik darajaning shaxsiy standartida ishlaydi, shuning uchun u kanal va fizik darajalarining birikmasini (sochetaniye) taqdim etadi va OS texnologiya nomi bilan yuritiladi, global va lokal tarmoqning interfeyslarining farqi sham ana shunda. Marshrutizator interfeyslari bitli signallarni tashkil etish, kadrni qabul qilish, uning nazorat summasini shisoblash, yuqori darajaga ma’lumotlarni uzatish va tarmoqqa kirishga ruxsat olishgacha fizik va kanal darajadagi vazifalarni bajaradi. Marshrutizator portiga kelib tushgan kadrlar fizik va kanal darajasidagi mos bayonnomalari bilan qayta ishlangandan keyin kanal darajasidagi sarlavshadan bo‘shatiladi. Ma’lumotlar maydonidan chiqarilgan kadr paketlari tarmoq bayonnoma moduliga uzatiladi. Paketlarni o‘ta intensiv kirishida paketlar navbat kutishga olib keladi. Marshrutizatorlaming dasturiy ta’minoti ularning kelib tushayotgan paketlarni navbatma - navbat uzatilishini ta’minlaydi. Konsentratorlar yoki xab, yoki takrorlovchi deb nom olgan bu qurilma lokal global tarmoqlarda keng ishlatiladi. Marshrutizatorlarning qo‘llash soshasi bo‘yicha klassifikatsiyasiMarshrutizatorlar qo‘llash soshasi bo‘yicha bir nechta sinfga bo‘linadi. Magistral marshrutizatorlar; regional bo‘lim marshrutizatorlar; uzoqlashtirilgan ofislar marshrutizatorlar. Magistral marshrutizatorlar markaziy tarmoqlarning yirik korporatsiyalari yoki telekommunikatsion operatorlar uchun tuziladi. Magistral marshrutizatorlar agregativ informatsion oqimlarni boshqaradi. Foydalanuvchilar uzellardan katta xajmda o‘tadigan ma’lumot oqimlarini ustida ish bajaradi. Markaziy tarmoq turli uy inshootlari bo‘yicha o‘tkazilgan va turli tarmoq texnologiyalarini va operatsion sistemalarini qo‘llaydigan turli xil lokal tarmoqdan tashkil topgan bo‘ladi.
Regional bo‘lim marshrutizatorlari regional bo‘limlarni va markaziy tarmoqni o‘zaro ulaydi. Regional bo‘lim tarmo\i markaziy tarmoq kabi bir nechta lokal tarmoqlardan tashkil topishi mumkin. Bunday marshrutizator magistral marshrutizatorning kichraytirilgan versiyasini taqdim etadi. Agar u shassi asosida tuzilgan bo‘lsa, uning shassi slaydlari 4-5 ta bo‘ladi. Soni o‘rnatilgan portlar bo‘yicha tuzilishi sham mumkin. Lokal va global tarmoqlarni quvvatlovchi interfeyslarning tezligi ancha past Regional bo‘lim marshrutizatorlariga BLN, ASN, Cisco 3600, Cisco 2500 modellari misol bo‘la oladi.
Marshrutizatorlarning asosiy texnik tavsifi Marshrutizatorlarning asosiy texnik tavsiflari asosan qanday asosiy masalani yechishiga bog‘liq bo‘ladi. Magitral marshrutizatorlari korxonadagi barcha mavjud shisoblash sistemalarining trafigini ta’minlash uchun katta shajmdagi tarmoq bayonnomalarini va marshrutlashtirish bayonnomalarini va yaqin kelajdagi korxonada bo‘ladigan tizimlarni quvvatlashi kerak. Marshrutizatorlarning yuqori tezlikdagi ishlashi, yuqori tezlikdagi lokal tarmoqlari bilan ishlashda mushim rol o‘ynaydi.
Marshrutizator bayonnomalarining vazifasi va ishlash tamoyili Oxirgi tarmoq uzellarida va barcha marshrutizatorlarda joylashtirilgan marshrutlash jadvali asosida marshrutlashtirish vazifasi yechiladi. Marshrutlash jadvalini avtomatik tizimda marshrutizatorlar maxsus xizmat bayonnomalari mos tarmoq topologiyasi shaqidagi axborotlar bilan almashtiriladi. Bunday turdagi bayonnomalar marshrutlash bayonnomalari deyiladi. Marshrutlash bayonnomalari (masalan, RIP, OSPF, NLSP)larni xususiy tarmoq bayonnoma (masalan, IP, IPX)lardan farqlash kerak. Bu shar ikkala bayonnomalar OSI - tarmoq darajasidagi modelning barcha vazifalarini bajaradi. Turli tartibli tarmoqlar orqali paketlarni adresatga yetkazishda qatnashadi. Biroq shu bilan birga yuqori ko‘rsatilgan birinchi bayonnomalar xizmat axborotlarini yi\adi va tarmoq bo‘yicha uziladi, ikkinchilari esa, foydalanuvchilarning ma’lumotlarini uzatadi.
Oxirgi paytlarda tarmoqning tarkiblarini qurishda TCP/IP protokollaridan foydalanilyapti. TCP/IP stek to‘rtta darajaga ega: amaliy, transport, tarmoqlararo xarakat darajasi va tarmoq interfeyslar darajasi. TCP/IP darajalari ISO/OSI ochiq tizim o‘zaro xarakat modellaridan oldin ishlab chiqarilgan bo‘lsada, ko‘p darajali tuzilishiga ega bo‘lib, uning darajalari OSI darajalariga shartli mos keladi (rasm 6.2).
