M’aruza O‘zbekistonda ehtimolliklar nazariyasi va matematik statistika fani

Blits-so’rov savollari

1. 
   Diskret tasodifiy miqdor va uning taqsimot qonuni haqida nimani bilasiz?
   
2. 
   Nisbiy takrorlash (chastota) va sinovlarning qaytalanishida nisbiy takrorlanishning ehtimoli haqida nimani bilasiz?
   
3. 
   Diskret tasodifiy miqdorning o’rta qiymati deganda nimani tushunasiz?
   
4. 
   Dispersiya, o’rta kvadratik chetlanish deganda nimani tushunasiz?
   

B.B.B. texnikasi

№	Mavzu savoli	Bilaman	Bilishni xohlayman	Bildim
1.	Dispersiya
2.	O‘rta kvadratik chetlanishlar momentlari haqida tushuncha
3.	Diskret tasodifiy miqdorning o’rta qiymati

Tasodifiy miqdor tushunchasi ehtimolar nazirayasi va uning tadbiqlarida asosiy tushunchalarda biri hisoblanadi. Masalan, o’yin soqqasini bir marta tashlashda ochkolar soni, berilgan vaqt ichida radiyning yemirilgan atomlari soni, ma'lum vaqt oralig’ida telefon stantsiyasidagi chiqarislar soni, to’g’ri sozlangan texnologik jarayonda detalning birorta o’lchamining nominaldan chetlanishi va x.k lar tasodifiy miqdorlardir (2 ilovaga qarang)

Shunday qilib, sinov natijasida u yoki bu son oldindan (noma'lum) qiymatni qabul qila oladigan o’zgaruvchi miqdor tasodifiy miqdor deyiladi.
Kelgusida bunday tasodifiy miqdorlarning ikki turi diskret va uzluksiz tasodifiy miqdorlarni ko’ramiz.
Diskret tasodifiy miqdorlar. Qabul qilishi mumkin bo’lgan qiymatlari chekli yoki cheksiz х₁,х₂,х₃,...,х_n,... sonli ketma-ketlikni tashkil etuvchi tasodifiy miqdorni qaraymiz.
Qiymati har bir х=х_i(i=1,2,...) nuqtada miqdor x+x_i qiymatni qabul qilish ehtimoliga teng bo’lgan P(x) funksiya berilgan bo’lsin:
р(х_i)=Р(=х_i). (15)
Bunday tasodifiy miqdor diskret (uzlukni) tasodifiy miqdor deyiladi. p(x) funksiya tasodifiy miqdor ehtimollarning taqsimot qonuni yoki qisqacha, tqssimot qonuni deyiladi. Bu funktsiya,. х₁,х₂,х₃,...,х_n,.. ketma-ketlikning nuqtalarida aniqlang. Sinovlarning har birida tasodifiy miqdor har doim uning o’zgarish sohasidagi birorta qiymatini qabul qilgani uchun
р(х₁)+р(х₂)+...+р(х_n- )+...- =1.