Ma’ruza mexanik jarayonlarni avtomatlashtirish

Maydalaw usillari 
Turli sanoat korxonalarida qo„llaniladigan maydalash usullari 6.1-rasmda 
keltirilgan. 
Odatda, qattiq jismlarni maydalash uchun ko„pincha ezish, yorish, siqiq va 
erkin zarba berish usullaridan keng ko„lamda foydalaniladi.
Lekin, sof holda hech qaysi usul sanoatda uchramaydi. Masalan, ezish, yorish, 
zarba bilan maydalash ketidan keladigan jarayon bu eyilish yoki edirilishdir. 
Eyilish jarayonida ko„pincha chang hosil bo„ladi va materialning o„ta maydalanish 
kabi zararli hollar ham uchraydi. 
Maydalash 
usulini 
tanlash 
material 
bo„laklarining 
kattaligi 
va 
mustahkamligiga bog„liq.
Mustahkam va mo„rt materiallar ezish va zarba, mustahkam va egiluvchanlari 
- ezish, o„rtacha mustahkam, egiluvchan materiallar - zarba, eyilish yoki yorish 
usulida maydalanadi.
6.1- rasm.
Maydalash usullari
. 
a-ezish; b-yorish; g- qirqish; e-eyilish; j-siqiq zarba; z-erkin zarba. 
Maydalash bir yoki bir necha usullarda, ochiq va yopiq sikllarda amalga 
oshiriladi. Undan tashqari, maydalash jarayonini quruq yoki nam usullarda ham 
o„tkazsa bo„ladi. 

---

Ayrim hollarda, material xususiyatlariga qarab: ultratovush, gidravlik zarba 
to„lqini, yuqori va past temperaturalarni tez almashtirish, elektrogidravlik zarba, 
bosimni tezda o„zgartirish, yuqori temperaturada qizdirish usullarini ham qo„llasa 
bo„ladi.
Maydalagichlar konstruksiyalari 
Maydalash mashinalari ikki xil bo„ladi: 
maydalagich va tegirmonlar. Maydalagichlar yirik va o„rta maydalash uchun, o„rta, 
mayda, mayin va o„ta mayin maydalash uchun esa, tegirmonlardan foydalaniladi.
Turli xil darajada maydalash uchun xilma-xil mashinalar ishlatiladi.Hamma 
maydalash va kesish mashinalariga quyidagi talablar qo„yiladi: maydalangan 
material bo„laklari bir xil bo„lishi; maydalangan bo„laklar ishchi bo„shlig„idan 
chiqarilishi; minimal chang hosil bo„lishi; uzluksiz va avtomatik to„kilishi; 
maydalanish darajasini rostlash sharoiti; tez-ediriladigan ishchi qismlar oson 
almashtirish sharoiti; energiya sarfi kichik bo„lishi zarur.