Ma’ruza mexanik jarayonlarni avtomatlashtirish

Rudalarni maydalash usullari, nazariyasi va mashinalarining tavsifi 
Materiallarni maydalash jarayoni maydalash va kukunlash bosqichlariga 
bo„linadi . Daslabki bulakning murtligiga karab maydalash jarayoni uz navbatiga 
yirik – 350-100 mm urta- 100-30 mm mayda – 30-8 mm va Mayin -0,1 va uta 
mayin-0,01 mmlibolskichlar farklanadi vazifasi va ishlash tarziga karab xar kaysi 
maydalash agrekatiga maydalanadigan material bulaklariga emiruvchi kuchning 
turta tasir xilidan foydalanish mumkin 1-zarb 2-egish 3-ishqalash kuchlardan 
foydalanish zarurligi, shuningdek tasir tarzi va ulchamlari buyicha mashinalarning 
xar xilligi maydalanadigan materiallarning xossalari va ulchamlarining turli-
tumanligi bilan bog„lik. Qarshiligining qiymatiga qarab materiallarni ezib 
maydalash uch guruxga bo„linadi: ezish qarshiligi 100 MP dan kichik bo„lgan 
yumshoq, 100-150 MPa bulgan urta va 500 MPa dan yuqori bo„lgan qattiq. 
Maydalash mashinalari ishining asosiy texnik-iktisodiy ko„rsatkichlaridan biri 
maydalash darajasi bo„lib, bu daslabki mahsulot bulaklari o„lchamlarining tugal 
mahsulot bo„laklarining o„lchamlariga nisbatan iborat, u material maydalangan 
bo„laklari ulchami qancha marta kichrayganligini ko„rsatadi, ya‟ni 
i = D
o„r
d
o„r
bunda D
o„r 
, d
o„r
dastlabki va tugal mahsulot bo„laklarining o„rtacha maydalangan 
o„lchami, m. 

---

Maydalashda i=2-20 maydalash mashinalarining maydalash darajasi kichik 
bulgani uchun kub boskichli maydalash sxemasiga zaruriyat tugiladi. Xozirgi 
zamon zavodlariga kattik materiallarni ochik sikl buyicha ikki boskichli 
mukammallashtirilgan va maydalash sxemasi kabul kilingan. 
Plastik va yopishkok materiallarni maydalash uchun kuzgaluvchan plitali 
tezyurar bolgali maydalagichlar ishlatiladi. Rotor tez aylanganda olgalar material 
bulaklariga urilib, ularni maydalaydi. 
Nam 
materiallarni 
maydalashda 
zitir 
kuritish 
kurilmalarining 
maydalagichidan foydalanish mumkin. Ularda material xam maydalanadi, xam 
kuriydi. Kuritish agregati maydalagichning yuklash kismiga kiritilib, tushayotgan 
materialni dastlabki kuritadi, u bushatish k,ismiga ham kiritilib, maydalangan 
maxsulotni kuritadi. 
Bolgali maydalagichlarning eng tez eyiladigan detallari bolgalar, koromislo 
va kolosniklardir. Bolgalar eyilgan sari ular engillashadi va rotor aylanganda paydo 
buladigan kuchlar kamayadi, bu esa maydalagichning ish unumdorligining 
kamayishiga sabab bo„ladi. 
Bolg„ali maydalagichlarning eng muhim ish kursatkichlari yirik materialni 
maydalashi, ish unumdorligi va kuvvat sarfi bir-biriga va boshka omillarga xam 
boglik. Rotor aylanishlar sonining oshishi bilan maydalangan materialning iirikligi 
kamayadi, maidalash da-rajasi esa ortadi, birok, bunda bolgalar va kolosnikli 
panjaralarning eyilishi xam oshadi. 
Ikki rotorli maydalagichlar materialni birlamchi dagal maydalash uchun 
ishlatiladi (rasm-6.2). Unda bolgali ikkita rotor bulib, ular birbiriga tomon aylanadi. 
Ikki rotorli maydalagichlar kam joy egallaydi, dastlabki xarajatlarni kam talab 
kiladi, ish unumdorligi ikkita bir rotorli maydalagichnikiga yakinlashib koladi. Ikki 
rotorli maydalagichlarda ikkita yuritgich va ikkita tez eyiladigan kolosnikli panjara 
bulganligi uchun tez tez tuxtatib turiladi. SHuning uchun ikki rotorli 
maydalagichlardan foydalanish koeffitsienta bir rotorlinikidan kam buladi. 

---

6.2-rasm. Ikki rotorli maydalagich: 1, 2- rotor; 3-voronka.