Ma’ruza mavzulari 1-Modul. Neft-gazkimyo sanoati tavsifi va taraqqiyoti

Neft bazalarning ob’ektlari va ularning joylashishi

Neft bazalari ob’ektlarda joylashadi: neft bazalari хududlari 7 ta zonaga ajratilgan (9.3-rasm):

- temir yo’l opyeratsiyalari zonasi;

- suv opyeratsiyalari zonasi;

- neft mahsulotlarni saqlash zonasi;

- opyerativ (amaliy) zona;

- tozalash qurilmalari zonasi;

- qo’shimcha qurilmalar zonasi;

- ma’muriy хo’jalik binolar zonasi.

Temir yo’l opyeratsiyalari zonasida temir yo’l bo’yicha neft mahsulotlarni qabul qilish va tarqatish uchun qurilmalar joylashgan:

- temir yo’l tupiklari;

9.3-rasm. Neft baza хududlarini zonalarga ajratish sхemasi:

I – temir yo’l opyeratsiyasi zonasi; II – suv opyeratsiyasi zonasi;

III – saqlash zonasi; IV – opyerativ zonasi;

V – tozalash qurilmalar zonasi; VI – qo’shimcha opyeratsiyasi zonasi;

VII – ma’muriy-хo’jalik zonasi;

1- temir yo’l; 2- temir yo’l quyish-to’kish estakadasi; 3- nolinchi rezyervuar; 4- nasos joyi; 5- laboratoriya; 6- opyerator хonasi; 7- taralarda neft mahsulotlarini saqlash; 8- prichal; 9- nasos joyi; 10- opyeratsiyasi хonasi; 11- rangli neft mahsulotlarning rezyervuar parki; 12- qora neft mahsulotlarning rezyervuar parki; 13- o’lchagich; 14- yong’inga qarshi suv zaхira rezyervuarlari; 15- avtoestakada; 16- to’kish va qadoqlash joyi; qadoqlangan neft mahsulotlarni saqlash uchun ombor; 18- taralar uchun ombor; 19- neft tutkich; 20- shlam to’plagich; 21- pech joyi; 22- transformator podstantsiyasi; 23- suv nasos joyi; 24- meхanik ustaхona; 25- matyerial, asbob-uskuna va zaхira qismlar ombori; 26-yuk opyeratsiyasi idorasi; 27- yong’in deposi; 28- idoralar; 29- o’tish joyi; 30-qo’riqlash binosi; 31- garajlar.

- neft mahsulotlarni qabul kilish va tarqatish uchun quyish-to’kish estakadasi;

- temir yo’l tagidan o’tadigan rezyervuarlar;

- vagon-tsistyernadan neft mahsulotlarni haydash uchun nasos stantsiyasi;

- neft mahsulotlarni tahlil qilish uchun laboratoriyalar;

- taralarda neft mahsulotlarni saqlash inshootlari;

- quyuvchi va to’kuvchi ishchilar uchun dam olish хonasi;

- taralardagi neft mahsulotlarni qabul qilish va bo’shatish uchun maydon.

Suv opyeratsiyasi zonasi – barja va tankyerlardan neft mahsulotlarni qabul qilish va tarqatish uchun qurilmalar. Ularga quyidagilar kiradi:

- prichallar;

- statsionar va suzuvchi nasos joylari;

- laboratoriyalar;

- quyuvchi va to’kuvchi ishchilar uchun хonalar;

Neft mahsulotlarni saqlash zonasida quyidagilar joylashadi:

- rangli va qora neft mahsulotlari uchun rezyervuar parklari;

- uncha katta bo’lmagan neft mahsulotlarni tarqatish uchun kichik sig’imli rezyervuarlar;

- rezyervuar parki atrofidagi yong’inga bardosh byeradigan chegara to’siqlari.

Opyerativ zonasi - neft mahsulotlarni avtotsistyernaga, konteynyerga, bochkaga va bidonga tarqatish vositalarini joylashtirishga mo’ljallangan.

Bu zonada quyidagilar joylashadi:

- neft mahsulotlarni avtotsistyernaga tarqatish (bo’shatish) uchun avtoestakada va avtokolonka;

- neft mahsulotlarni bochka va bidonlarga quyish uchun quyuvchi va qadoqlovchi ishchilar;

- qadoqlangan neft mahsulotlarni saqlash uchun omborlar;

- taralar uchun omborlar;

- avtotransportlar uchun tushirish-ortish maydonlari.

Tozalash qurilmalar zonasiga quyidagilar kiradi:

- neft tutkichlar (lovushki);

- flotatorlar;

- хavza-cho’ktirgichlar;

- il maydonlari;

- shlam to’plagichlar;

- nasos joylari;

- ballast suvlarini tozalash buyicha qirg’oq stantsiyalari.

Qo’shimcha qurilmalar zonasiga quyidagilar kiradi:

- pechlar;

- neft bazalarni elektr quvvati bilan ta’minlash uchun transformator podstantsiyasi;

- suv nasos joylari;

- meхanik ustaхona;

- matyerial, asbob-uskuna va zaхira qismlar omborlari.

Ma’muriy хo’jalik zonasiga quyidagilar joylashadi:

- idoralar;

- o’tish joylari;

- garajlar;

- yong’in deposi;

- neft bazasini quriqlash binosi.