Ma’ruza matnlari

Devorga etib kelish. Suzuvchi basseyn devoriga etib kelar ekan, qaysi qo'l bilan bo'lmasin, tirsagidan bukilgan qo'l bilan suvning sathidan devorga teginadi va kaftini buradigan tomonga qarab oladi, tanasi esa bu paytda albatta, xali chalqancha holatda turishi lozim. Bir qo'li devorga tekkanda, ikkinchi qo'li soni yonida bo'ladi.
Suzish mashg'ulotlari va musobaqalarini tashkil qilish
Suzish mashg'ulotlarini boshlashdan oldin tibbiy ko'rikdan o'tish kerak. Suzish mashg'uloti uchun suvi toza, tagi tekis va qumli, asta-asta chuqurlashib boradigan hamda o'nqir-cho'nqirlari va daraxt to'nkalari bo'lmagan qulay joyni tanlanadi. Anhorning bosh tomonida fabrika, zavod yoki aholi yashaydigan joylar bo'lib, ular suvni ifloslab tursalar bunday joyda suzmaslik kerak. Oqar suv, ko'l suviga qaraganda tozaroq bo'ladi, shu sababli oqar suvda cho'milish kerak. Ammo juda tez oqadigan suv suzish uchun noqulay, yaxshi suzolmaydigan kishilar uchun xavfli, chunki kuchli suv oqimi ularni qirg'oqdan uzoqqa oqizib ketishi mumkin.
Bahorda suvning harorati 14 gradus dan kam bo'lmasa, faqat quyoshli va issiq kunlarda suza boshlash mumkin. Kuzda kun sovigan sari badan bunga organa boradi, shu sababli 14 gradusdan sovuqroq suvda ham suzish mumkin. Dastlabki paytlarda 10 minutdan ortiq cho'milmaslik, keyinchalik cho'milish vaqtini asta-sekin oshira borish kerak. Sovqotganda, bosh aylanganda, lanj bo'lganda, lab ko'karganda suvdan chiqish kerak, chunki bundan keyin ham cho'milish zararlidir. Ovqatlanib 1,52 soat o'tgandan so ng cho'milish va suzish mumkin. Cho'milib bo'lgandan keyin shamoldan panaroq joyda turib, badanni quriguncha sochiq bilan yaxshilab artish kerak, havo sovuqroq kunlarda esa, artinib bo'lgandan keyin badan qiziguncha kaft bilan ishqalash, so'ngra kiyinish kerak. Bemalol suzishni o'rganib olgunga qadar tajribali suzuvchilar bilangina suzish kerak. Chuqurligi beldan oshmaydigan joylardagina cho'milish va qirg'oqqa yuz o' girib turish lozim.
Ko'z-quloq bo'lib turadigan tajribali o'rtoqlar bilan chuqur joyda suzib ko'rish mumkin. Sho'ng'iganda va suzganda ko'z ochiq bo'lishi kerak. 50 metrgacha bemalol va dadillik bilan suza oladigan bo'lganingizdan keyingina suvga sakrab tushishni o'rganish kerak. Dastlab chuqurligi kamida 2,5 metr keladigan suvga yarim metr balandlikdan sakraladi. Sakrab sho'ng'ish texnikasini o rgana borgan sari tobora balandroq joydan chuqurroq joyga sakraladi. Uch metr balandlikdan sakraganda suvning chuqurligi kamida 3,5 metr bo'lishi kerak. Sho'ng'iganda va suzganda qaltis xazillarga yo'l qo'maslik kerak. Shuni ham yodda tutish kerakki, suvdagi har qanday extiyotsizlik kishining baxtsizlikka uchrashiga sabab bo' lishi mumkin.
Ta'lim muassasalarida dastur asosida suzish bo'yicha mashg'ulot otkazishda avvalo dars jadvalini tuzib chiqish va shunga asoslanib bayonnoma yozish lozim. Masalan, suzish uchun sharoiti yo'q, ammo yaqin atrofida ariq, hovuz, soy, daryo va shu kabi ochiq suv havzasi bo'lgan joylarda maktab direktori, instruktori, maktab o'qituvchilari, albatta, bolalarning xavsizligini e'tiborga olgan holda yozning issiq oylarida-may, iyun, iyul, avgustda bolalarni suzishga orgatish tadbirlarini otkazishlari kerak. Buning uchun avvalo bayonnoma tuzib, uning asosida suv bilan tanishtiruvchi mashgulotlarni olib borish lozim.